4-Маъруза Носинусоидал ток тушунчаси

4-Маъруза
Носинусоидал ток тушунчаси.
Фуре катори. Носинусоидал катталикларнинг эффектив ва ўртача қийматлари.
Маъруза режаси:

1. 
   Носинусоидал ток пайдо бўлиш сабаблари.
   
2. 
   Даврий носинусоидал функцияларни Фурье тригонометрик қаторига ёйиш.
   
3. 
   Даврий функцияларни графоаналитик усулда тригонометрик қаторларга ёйиш.
   
4. 
   Фурье қатори гармоникаларини аниқлашнинг графоаналитик усули.
   
5. 
   Носинусоидал ток ва кучланишнинг таъсир этувчи ва ўртача қиймати»
   
6. 
   Даврий носинусоидал функциялар шаклини характерловчи коэффициентлар
   

Маърузанинг мақсади. Носинусоидал ток пайдо бўлиш сабаблари. Даврий носинусоидал функцияларни Фурье тригонометрик қаторига ёйиш. Носинусоидал функция ларнинг симметриялари. Фурье қатори гармоникаларини аниқлашнинг графоаналитик усулибилан таништириш.


Таянч сўзлар ва иборалар: Даврий сигнал, носинусоидал сигнал шакли, носинусоидал ток, носинусоидал ЭЮК, Фурье қатори, графоаналитик усул, гармоника синус ташкил этувчиси, гармоника косинус ташкил этувчиси.

1. Носинусоидал ток пайдо бўлиш сабаблари.
Биз шу вақтгача синусоидал ЭЮК, кучланиш ва токли чизиқли электр занжирларини ўрганган эдик. Аммо баъзи ҳолларда ток ва кучланишлар даврий ўзгарса ҳам шакли синусоидадан фарқ илади. Бунинг асосий сабабларидан бири манба ва истеъмолчилар ВАХсининг ночизиқлигидир (генераторларнинг магнит системалари ва трансформаторлар ўзакларининг тўйиниши, ночизиқ вольт-ампер тавсифга эга бўлган истеъмолчилар, электр ёйли қўралар, диодлар, тўғрилагичлар, транзисторлар, тиристорлар ва ҳ.к.).
Даврий сигнал (ток ва кучланиш)ларнинг қийматлари вақт бўйича синусоидадан фарқли бўлса, бундай сигналлар носинусоидал деб аталади. Носинусоидал сигнал шакли, даври Т ва энг катта қиймати билан аниқланади. Демак, даврий носинусоидал ток ва кучланишлар деб, вақт бўйича даврий равишда носинусоидал қонун билан ўзгарувчи ток ва кучланишларга айтилади. Носинусоидал ток асосан электр занжирларининг қуйидаги уч хил ишлаш режимларида юзага келади: а) агар чизиқли занжир носинусоидал ЭЮК ёки ток манбаидан таъминланаётган бўлса; б) агар ЭЮК ёки ток манбаи синусоидал бўлиб, занжирдаги бир ёки бир нечта элементларнинг ВАХ лари ночизиқ бўлса; в) агар ночизиқ элементларга эга бўлган занжир носинусоидал ЭЮК ёки ток манбаидан таъминланаётган бўлса.