4 Маъруза Кабел линияларини ишлатшда техник хизмат кўрсатиш

4.1.4. Кабел линияларини белгилаш ва ишлатилишига қабул қилиш
Кабел тармоқлари йўлида монтаж ишлари тугатилгач уларни режага асосан улар координаталарини ишлатилаётганлари билан бириктириш ишлари бажарилади. Агар йўл режага киритилмаган бўлса, унинг устидан аниқловчи белгилари қўйилади ва уларга линия боғланади. Агар кабел линия бир неча параллел кабеллардан иборат бўлса, уларнинг ҳар бири, шу рақамда бўлади ва қўшимча ҳарфлар қўшилади А,Б, В ва ҳ. к. Очиқ ётқизилган кабел линиялари ва уларнинг кабел муфталари белгиланиши чўп хат (берка) билан таъминланади: кабел ва уч муфталар чўп хатларида- нави, кучланиши, кўндаланг кесими, тартиб рақами ёки линия номи; уланиш муфталар беркаларида – муфта тартиб рақами ва ўрнатилиш ойи, куни, йилида ўрнатилгани. Чўп хатлар атроф муҳит таъсирига чидамли бўлиши керак. Таниб олиш белгиларида йиғма (пакет) рақами кўрсатилади (мисол ПК-17) ва кучланиш белгиси – қизил рангда; қолганлари қора. Белгиларни пластмассаларда бажарилиши, қўрғошин ва алюминли чўп хатларда механик қалам қўлланилади. Уни қўлланилиши мехник эговлаш йўли билан мустаҳкам ва аниқ белгиланади. Бу усул меҳнат унумдорлигини сезиларли даражада оширади (1 соатда 26-30 бирка).
1 кВгачабўлган кабелларда тўғри бурчак шаклли бирка қўлланилади, 1 кВ дан юқориларида думалоқ кўринишдагилар ишлатилади.
Кабел линияларни ишлага қабул қилиш. КЛ ни ишга тўширишга қабул қилиш тартибини ташкил қилиш, худди ҲЛ никидаги каби. Фарқи дастўрда тўзилган ишлатувчи ташкилотга (буюртмачига) қурилиш-монтаж ташкилоти (пудратчи) томонидан қабул қилиш – топшириш ва синаш ҳужжатларидан иборат.
КЛ ни қабулқилиш-топшириш дастўрига қўйидагилар киради:
КЛ ни фазалаштириш ва толалар бўтунлигини текшириш;
мегаомметрда изоляция қаршилигини ўлчаш;
юқори кучланишли тўғриланган токда изоляцияни синаш;
(20-35 кВ КЛ лар учун) толалар актив қашилигини ва толалар ишчи сиғимини ўлчаш;
сўнги муфталарлар ерга заминлагич қурилмалар қаршилигини ўлчаш;
КЛ ларни ишлатишга топширишда қўйидагилар тузилиши ва ишлатувчи ташкилотга тақдимэтилиши керак;
ишчи чизмалар тўплами билан КЛ лойиҳаси;
КЛ паспорти;
уланиш муфталар ўрнатилган жойлари кўрсатилган ва қўзғалмас йўналишга боғлаб бажарилган трассалар чизмаси;
мухандислик иншоотлари билан кесишиш жойлари кўрсатилган КЛ ён томон кўринишли чизмаси;
монтаж минтақасида кабел келтирилганида барабандаги кабел ҳолати ҳақидаги актлар;
кабел журнали;
КЛ нинг барча элементлари инвинтар ҳисоб рўйхати;
ер ости иншоотлари билан КЛ кесишиши кўрсатилган берк ишлар актлари;
кабел иншоотларида, блокларда ва траншеяларда кабеллар монтаж актлари;
кабел муфталар актлари;
изоляция қаршилигини ўлчаш протоколлари;
кабел жойлаштирилгандан кейин юқори кучланишда КЛ изоляциясини синаш протоколи;
траншея ва каналларда жойлаштирилганда ёпишдан олдин, кабелларни қараб чиқиш актлари;
паст ҳароратларда кабелларни ётқизишдан олдин барабанларда қизитиш протоколи.
7.1.1. Кабел линияларни кўзатиш
Кабел линияларини ишлатилиши ҳар хил йўналиш (соҳадаги) истеъмолчиларни тўхтовсиз электр энергия билан таъминлашкўп жиҳатдан кабелларни тайёрлашда ишни тўғри ташкил қилиш, уларни ётқизиш ва улаш,ва яна тўғри ишлатилишидир. Кабел линияларида ҳар йили содир бўладиган носозликларнинг кўп миқдори қурилиш ташкилотлари томонидан содир бўлади. Кабел йўллари (трассалари) ўтган ерларда иш бажарилиш талаблари бажарилмаганлиги сабабли ва электртехник хизматчилар айби билан ер ишларини бажаришда етарли даражада назорат олиб борилмаганлиги сабабли содир бўлади.
Статистик маълумотлар шўни кўрсатадики, кабел линияларида энг кўп ишдан чиқишлар 3 йиллик таҳлили, корхоналарда 6-10 кВ кабел линияларида содир бўлган нуқсонлар, 7.1 – жадвали, Кабел линияларида ҳар хил усулда ётқизилган кабеллар ишдан чиқиши келтирилган.