4-Ma'ruza. Biogeotsenozlar va ekotizimlar Asosiy savollar: l. Biogeotsenoz(V. N. Sukachev) va ekotizim(A. Tensli) kabi tushunchalar nisbati

2-asosiy savolning bayoni.

MaTmki, hamma tirik organizmlar uchun suv, tuproq, havo-asosiy hayot muhiti hisoblanadi. Bulardan suv-muhit sifatida ko‘pgina organizmlarga xizmat qiladi. Suv muhitida yashovchi organizmlarga - gidrobiontlar deb ataladi.

Dunyo okeanida suv qatlami -pelagial («pelagos» -dengiz); suv tubi-bental(«benthos» -chuqurlik) deyiladi.

Pelagial organizmlar suvning maTum qatlamlarida faol suzishi yoki turishi mumkin. Shunga ko‘ra. pelagial organizmlar ikkita guruhga bo‘linadi: LNekton 2.Plankton

Chuqur joyda yashovchilar esa uchinchi guruhni, yani 3. Benlosni hosil qiladi, yoki aytish munikin- yashash muhitiga bog‘liq ravishda suv organizmlari quyidagi hayot shakllariga bo‘linadi;

l.Nekton(«nektos» - suzib yuruvchi). Bular suv qatlamida faol hoiad suzib yuruvchi.

suvning chuqur joyi bilan aloqasi yo‘q hayvonlardir. Asosan ular yirik bo‘ladi. Masalan: baliqlar,
kitlar, kalmarlar gina dengiz baliqlari suv qatlamlarida juda katta tezlik bilan harakat qiladilar.

Masalan : soatiga 45-50; 100 -110 km va qilich - baliqlar soatiga 130 km. gacha tezlikda harakat qiladilar.