4-Laboratoriya mashg’uloti. Bug;doy uninidanoqsillarni ajratish va ular tarkibinidagi nukloproteidni aniqlash.
Nukleoproteinlar prostetik guruhlari nuklein kislotalari-DNK yoki RNK dan iborat. Nukleoproteinlar ishqoriy sharoitda yaxshi eriydi va kislotalar ta’sirida cho’kmaga tushadi. Dezoksiribonukleoproteinlar kichik konsentratsiyali tuz eritmasida cho’kadi, yuqori konsentratsiyali tuzlar eritmasida esa eriydi. Nukleoproteinlar suyultirilgan kislotalar bilan chala gidroliz qilinganda ulardan oqsil va nuklein kislota ajralib chiqadi. Nuklein kislotalarning o’zi gidrolizlanganda birin-ketin quyidagi parchalanish mahsulotlari hosil bo’ladi: Kerakli asboblar: probirkalar bilan shtativ, pipetkalar, suv hammomi. Reaktivlar: 1. Nukleoproteinlarning cho’kmasi. 2. Sulfat kislotasining 5% li eritmasi. 3. Konsentrlangan sulfat kislotasi. 4. Natriy ishqorining 10% li eritmasi. 5. Ammiakning konsentrlangan eritmasi. 6. Natriy ishqorining 10 % li eritmasi. 7. Mis sulfatning 1 % li eritmasi. 8. Kumush nitratni ammiakli eritmasi: kumush nitratning 1-2% li eritmasiga ammiak eritmasidan qo’shiladi, natijada cho’kma hosil bo’ladi, so’ngra molibden reaktivi: 3,75 g ammoniy molibdat 50 ml suvda eritiladi va 50 ml 32 % li nitrat kislota qo’shiladi. Nazorat savollari: 1.Tajribadan kuzatilgan natijalarini ketma-ketlikda sxematik tarzda ifodalang. 2. Dezoksiribonukleoproteinlar kichik konsentratsiyali tuz eritmasi va yuqori konsentratsiyali tuzlar eritmasi bilan reaksiyasi? 3. Loviyada nukloproteidni aniqlash jarayoni haqida gapiring. –laboratoriya mashg’ulotlari. ..Gormonlar.Insulinga xos sifat reaksiyalar.
Oshqozon osti bezi gormoni - insulin. Oshqozon osti bezi gormoni - insulin - Langergans orolchalarining R-hujayralaridan ishlab chiqariladi. Organizmda insulin yetishmay qolganda, qonda qand miqdori kamayadi (giperglikemiya) va organizmdan qandni siydik bilan birga chiqib ketishi ortadi, bu hodisa glukozuriya deb ataladi, oqibatda diabet deb ataladigan kasallik kelib chiqadi. Kristall holdagi insulinning molekulyar og’irligi 36000 ga teng bo’lib, ikkita polipeptid zanjiridan iborat: A (21 ta aminokislota qoldig’i) va B (30 ta aminokislota qoldig’i bor). Bu polipeptid zanjirlari disulfid bog’lari orqali bog’langan. Insulinning biologik ahamiyati shundan iboratki, u glikogen sintezi uchun sharoit yaratib beradi.