4-laboratoriya ishi mavzu: quroq tikish texnikasini o‘rganish. Ip va shnurlardan turli bezaklami tayyorlashni o'rganish

 
Tugun va naqshlarni to`qish usullari 
Makrame
texnikasida avval turli tugunchalarni hosil qilishni o`rganib olinadi. So`ngra 
namuna to`qiladi va bularni o`rganib olgandan keyin ma’lum bir buyumni yaratishga o`tiladi. 
Ishni bajarish uchun avval kerakli miqdordagi iplar tayyorlab olinadi. Vazifasiga ko`ra ular 
asosiy va yordamchi iplardan iborat bo`ladi. Asos iplari to`qish jarayonida ishtirok etmaydi. Ular 
ishchi iplami mahkamlash uchun asos boladi. Asos ipining uzunligi namuna kengligidan bir oz 
uzunroq bo`ladi. Ushbu iplar uchlarida oddiy tugunchalar tugiladi va to`g`nog`ichlar bilan uni 
yumshoq yostiqcha chetlariga belgilangan nusxalar uchun ish maydoni yaratib mahkamlanadi 
(2.43- chizma). Nusxalarni ishchi iplar bilan to`qiladi. 
Kichik buyumlarni to`qishda ishchi iplar uzun bo`lmaydi, katta buyumlarni to`qishda esa 
iplar uzun bo`lib ishni bajarishni qiyinlashtiradi, shuning uchun ularni taxta yoki rezina 
g`altaklarga o`rab olinadi. 
Uning bir cheti kesilgan bo`lib, ip uchini unga mahkamlab olinadi (2.44- chizma). 

---

2.44-chizma 
Agardaiplarkerakliuzunlikdakesibolinganbo`lmasa, 
ularningulanishjoylariniquyidagichayashirishmumkin: 
harbiripuchidan 
3-4 
smuzunlikdauningqalinligiyarminikesibtashlanadivabiruchigatezqotadiganyelimsurtiladi 
(2.44- 
rasm, b), shundankeyinularnibirlashtirib, ipyo`nalishibo`yichaburaladi. 
To`qishiplarinimahkamlash. 
To`qishiplarinimahkamlashningoddiyusulidantomurakkab, 
bezatilganusullarigachamavjuddir. Iplarning vazifasiga ko`ra asosiy va ishchi turlari bo`ladi. 
Asosiy ip asosga to`g`naladi yoki bog`lanadi. 
Ishchi ipni asosiy ipga mahkamlashning uch xil usuli bolib, bu usullarning barchasida ishchi 
ip ikkiga teng yoki to`qiladigan tugunga qarab biri uzun, ikkinchisi kalta bo`laklarga ajratilib 
bukiladi (2.45-chizma). 
2.45-chizma 
Birinchi usul (2.45-chizma, a): ipni bukishdan hosil bo`lgan halqani asosiy ipning ustiga 
qo`yiladi, halqani asosiy ipning orqa tomoniga bukib, ipning uch tomonlarini halqadan o`tkazib 
tortiladi. 
Ikkinchiusul 
(2.45- 
chizma, 
b): 
buusuldahalqaniasosiyipningostigaqo`yiladi. 
Halqaniasosiyipningoldtomonigabukib, ipninguchtomonlarinihalqadano`tkazibtortiladi. 
Uchinchiusul (2.45-chizma, d): asosiyipko`rinmasligiuchunbirinchinavbatda 2.45-chizma, 
bdako`rsatilganidekmahkamlanadi, 
so`ngraharbiripninguchio`ziningtomonidayanabirbormahkamlanadi. 
Ishchi iplar asosiy ipga mahkamlanganda iplarning 4 ta uchi hosil bo`ladi. Bu iplarni 
chapdan o`ng tomonga sanalganda, 1 va 4 iplar-ishchi, 2 va 3 iplar - asosiy iplar bo`ladi. Demak, 
to`qish jarayonida asosiy ipning ikki turi bilan ishlanadi, ya’ni to`qish iplarini mahkamlash uchun 
ishlatiladigan asosiy (gorizontal) va to`qish jarayonida tortilib turadigan asosiy (vertikal) iplarga 
ajratish mumkin. Bu holatni yaxshilab bilib olish zarur (2.46-chizma). 
Tugunchalarni hosil qilish. Tugunchali to`qishning quyidagi xillari keng tarqalgandir: 
to`qimachilik, tikuvchilik, galstuk tugunchasi, dengizchilar tugunchalari. Ularning har biri o`ziga 
xos vazifani bajaradi. 
To`qimalar iplari ulanish joylarini yaxshilab qaralganda ular halqa va tugunlar yordamida 
hosil qilinganliginiko`rishmumkin. Halqa va tugunchalarni ma’lum ketma-ketlikda bajarib 
makrame texnikasida bezaklar yaratiladi. Tugunchani ikki ipni o`zaro bir-biri bilan to`qish 
yordamida hosil qilinadi. Tugunchalarning oddiy va ikkilangan turlari bo`lib, oddiy tugunchalarda 
iplar faqat bir marotaba, ikkilangan tugunchalarda esa ikki marotaba to`qiladi. 
Tekis tuguncha. Tekis tugunchani to`rtta ipdan hosil qilinadi, ulardan o`rtadagi ikkita asosiy 
(vertikal) ip qimirlatilmaydi, shuning uchun ularni ishlashda qulay bo`lishi uchun buyum 
uzunligiga qo`shimcha 5-6 sm qilib kesib olinadi.