2- mavzu. Elektr sxemalarni Kirxgof qonunlari asosida hisoblash Reja

2- mavzu. Elektr sxemalarni Kirxgof qonunlari asosida hisoblash

Reja:

1. 
   Kirxgorfning birinchi qonuni.
   
2. 
   Kirxgrofning ikkinchi qonuni.
   

3. Passiv iste’molchilarning ulanish sxemalarini analizi

Kirxgorfning birinchi qonuni.

E lektr zanjirning uchta va undan ortiq qismlari bir-biriga ulanadigan nuqtasi tugun deyiladi. Tugunga qarab yo‘nalgan toklar yig‘indisi undan chiqayotgan toklar yig‘indisiga teng (Kirxgofning birinchi qonunini, 5.1 - rasm).

I₁= I₂+ I₃+ I₄ (5.1)

Yoki tenglamaning bir tomoniga o‘tkazilsa,

I₁- I₂- I₃- I₄ =0

U

5.1-расм. Кирхгофнинг биринчи қонуни
mumiy ko‘rinishda:

ΣI=0, (5.8)

Ya’ni tugundagi toklarning algebraik

yig‘indisi nolga teng.

Tugun toklar tenglamasini yozish uchun tugunga qarab yo‘nalgan toklar musbat, tugundan chiqayotgan toklar esa manfiy ishora bilan olinadi.

Kirxgrofning ikkinchi qonuni.
Umuman, elektr zanjir bir necha EYUK manbalaridan va rezistorlardan tashkil topgan bo‘lishi mumkin. Masalan, 5.4 - rasmda E₁ va E₂ manbalar generator rejimida ishlaydi, ya’ni ulardagi EYUK Lar va o‘tayotgan toklar bir xil yo‘nalgandir. Bunda V va A nuqtalar orasidagi kuchlanishni quyidagicha aniqlash mumkin:


U_VA=E₁-I₁·R₁,

U_VA=E₂-I₁·

Yoki

E₁-I, R=E₂-I₂·R₂

Bundan:

E₁- E₂= I· R₁- I₂· R₂

Umumiy ko‘rinishda:

ΣE= Σ (I· R)

5.4 - rasm. Ikki tugunli murakkab zanjir.

So‘nggi tenglama Kirxgrofning ikkinchi qonuni nomi Bilan mashhur: har qanday yopiq konturda barcha EYUKlarning algebraik yig‘indisi o‘sha konturdagi qarshiliklarda yuzaga kelgan barcha kuchlanishlar tushishlarining algebraik yig‘indisiga teng.

Elektr yurituvchi kuchlarning va kuchlanishlar tushishlarining ishorasini aniqlash uchun konturni aylanib chiqishda ixtiyoriy yo‘nalish tanlab olinadi.

Agar EYUK ning yoki qarshilikdan o‘tayotgan tokning yo‘nalishi konturni aylanib chiqish yo‘nalishi Bilan bir xil bo‘lsa, u holda EYUK va kuchlanishning tushishi I· R “+” ishorasi bilan, agar EYUK yoki tokning yo‘nalishi konturni aylanib chiqish yo‘nalishiga qarama-qarshi bo‘lsa, “-” ishora bilan olinadi.