4 bap. Bazar hám táwekelshİLİK

Juwmaqlar.

• 
  İndividler juwmaqlar anıq emes jaǵdaylarda sheshim qabıl etedi. Bul óz gezeginde táwekelshilikti payda etedi. Juwmaqlar belgili bir itimallıq benen ámelge asıwı múmkin.
  
• 
  Táwekelshilikti sanlı ólshew ushın juwmaqlardıń variantların hám itimallıǵın biliwimiz kerek.
  
• 
  İtimallıq - belgili bir juwmaqqa erisiw múmkinshiligi.
  
• 
  İtimallıqtı anıqlawdıń obektiv metodı waqıyalardıń tákirarlanıw jiyiligin esaplawǵa tiykarlanadı. Subektiv metodta individlerdiń tájiriybesi tiykarında qabıl etilgen pikirleri esapqa alınadı.
  
• 
  Orta muǵdar (kútilgen mánis) – kútken juwmaqlardıń ortasha ólshemi; dispersiya -haqıyqıy juwmaqtıń kútilgen juwmaqtan awısıwınıń kvadratlarınıń ortasha ólsheminiń muǵdarı; standart awısıw-dispersiyanıń kvadrat túbiri.
  
• 
  Diversifikasiyalaw - táwekelshilikti minimumlastırıw usılınıń biri bolıp ǵárejetlerdi, kapital qarjılardı hár qıylı tovarlardı satıp alıw ushın bólistiriw. Bunda tovarlar bir biri menen baylanıssız bolıwı múmkin.
  
• 
  Kamsızlandırıw arqalı tutınıwshılar táwekelshiliktiń aqıbeti qanday bolıwınan biyǵárez birdey muǵdardaǵı dáramatlarǵa iye boladı.
  
• 
  Kamsızlandırıw kompaniyaları táwekelshilik operasiyaların biriktirip fond dúzedi hám polislerdi satıw arqalı paydasın maksimumlastıradı.
  
• 
  Tutınıwshı maǵlıwmatlardı qansha kóp bilse, táwekelshilikti sonsha tómenletiwi múmkin. Maǵlıwmatlardıń qunı-maǵlıwmat tolıq bolǵanda alınǵan tovardıń kútilgen qunı menen tolıq emes waqıttaǵı kútilgen qunınıń ayırmasına teń.
  
• 
  İndividler bos turǵan amanatlarınıń bir bólegin pul túsimlerin támiyinleytuǵın aktivlerge (aksiya, obligasiya, bankte esap ashıw h.t.b.) jumsawı múmkin. Pul túsimleri rentallıq dáramat, dividend, prosent h.t.b. formalarda bolıwı múmkin. Aktivtiń paydası - aktivten túsken pul túsimleriniń onıń bahasına qatnası. Aktivler belgili bir dárejedegi táwekelshilikke iye (bankrotlıq, inflyasiya h.t.b. nátiyjesinde).