4-amaliy mashg’ulot

Topshiriq:

3-sinfda o`rganiladigan janrlar va ular haqidagi nazariy ma`lumotlarni tez aytish, topishmoq hamda she`r asosida izohlab bering.





4-sinfda o`rganiladigan janrlar va ular haqidagi nazariy ma`lumotlarni ilmiy-ommabop asarlar hamda ertak asosida tushuntiring


Kutilayotgan natija:

• 
  Sinfda topishmoq va maqol janrdagi asarlarni o‘tish metodikasini o’rganish;
  
• 
  Bu jarayonning ta’limiy-tarbiyaviy ahamiyati haqida tushunchaga ega bo’lish;
  
• 
  O`zbek xalqi og`zaki ijodi juda uzoq tarixga ega. Og`zaki ijodning qadimdan shakllangan janri dostondir. U eng murakkab, yirik va keng tarqalgan shakllardan hisoblanadi. "Doston" so`zi "qissa", "hikoya", "ta'rif", "maqtov", "shon-shuhrat", "sarguzasht" ma'nolarida ishlatiladi. Adabiy atama sifatida yirik hajmli, liro-epik asarlarni anglatadi. Dastlab xalq og`zaki ijodida shakllangan bu janr keyinchalik yozma adabiyotda ham salmoqli o`rin tutgan.
  

Xalq dostonlari maxsus ijrochilar tomonidan kuylangan. Ular hozir ham baxshi, shoir nomlari bilan ataladi. Xalq dostonlarining matni nazmiy va nasriy parchalardan iborat bo`lib, mavzusiga ko`ra xilma-xildir. Xalq dostonlari quyidagi turlarga bo`linadi;

• 
  1. Qahramonlik dostonlari;
  
• 
  2. Jangnoma dostonlar;
  
• 
  3. Ishqiy-romantik dostonlar;
  
• 
  4. Tarixiy dostonlar;
  
• 
  5. Kitobiy dostonlar.
  
• 
  Tez aytishlar ma'lum so`zni, so`z birikmasini yoki tovushni to`g`ri talaffuz qilishga, uni boshqa tovushlardan farqlashga o`rgatadigan, xotirani mustahkamlaydigan va nutqni o`stiradigan janr hisoblanadi. Shu sababli 1-sinfda ko`pgina tez aytishlar keltirilgan. Misol uchun "Botir botmas botqoqqa", "Qobil qozonda qovurdoq qovurdi", "Bahodir bayroqni Botirga berdimi, Botir Bahodirga bayroqni berdimi?", "Olim oldidagi oltita olmani oldi" va boshqa.Shuni alohida ta'kidlab o`tish kerakki, boshlang`ich sinf darsliklariga o`quvchilar yoshiga mos, mavzular bo`yicha tanlab olingan, ko`proq tarbiyaviy ahamiyatga ega bo`lgan topishmoq, latifa va tez aytishlar tanlab kiritilishi maqsadga muvofiqdir.