№4 Amaliy mashgulot teshaboev nurmuhammad st207

---

                                        №4 Amaliy mashgulot  

                        TESHABOEV NURMUHAMMAD ST207 

                          O”RTA MIYA 

 

O’rta miyaning tomi (tectum mesencephali) yoki to’rt 

tepalik nlastinkasi o’zaro to’g’ri burchak hosil qilib 

kesishgan bo’ylama va ko’ndalang egatlar bilan ajragan 

to’rtta tepachadan iborat. 

Ikkita ustki tepachalarda po’stloq osti ko’ruv markazi, 

ikkita pastki tepachalarda esa po’stloq osti eshituv 

markazi joylashgan. Ustki tepachalar o’rtasidagi egatda 

shishsimon tana (sogrsh rshea!e) engashib turadi. Har bir 

tepachadan tashqi tomonga qarab tepacha yelkalari 

---

yo’naladi. Ustki tepachalar yelkasi tashqi tizzachali tanaga 

qarab yo’nalib, qisman 

ko’ruv yo’liga o’tib ketadi pastki tepachalar yelkasi ichki 

tizzachali tanacha yo’naladi. 

Oʻrta miya (tezepserpakt) — bosh miyaning oraliq miya 

bilan Varoliy koʻprigi oʻrtasida joylashgan boʻlagi. Miya 

oyoqchalari, toʻrt tepalik plastinkasi va oyoqchalar 

orasida joylashgan miya suv yoʻlidan iborat.  

Oʻrta miyaning koʻndalang kesimida 3 qism tafovut 

qilinadi. 1) tom plastinkasi — toʻrt tepalikni oʻz ichiga 

olgan miya suv yoʻligacha boʻlgan qism; 2) tomcha — 

miya suv yoʻli bilan qoramtir moddagacha boʻlgan qism, 

bu yerda dumaloq shaklli qizil yadro joylashgan; 3) miya 

oyoqchalarining asosi, u asosan, oq moddadan iborat 

boʻlib, bosh miyaning poʻstlogʻidan boshlanuvchi efferent 

oʻtkazuvchi yoʻllardan tashkil topgan. Oyoqchalarining 

miya suv yoʻli atrofida III va IV juft bosh miya 

nervlarining somatik va parasimpatik yadrolari 

joylashgan. Oʻrta miya muskullar tonusini tartibga solib, 

odam muvozanatini saqlash va yurishda faol qatnashadi. 

Oʻrta miya jarohatlanganida yoki kasallanganda 

muskullar kuchli qisqarib, oyoqqoʻllar bukilmay qoladi.  

Toʻrt tepalikning ustki doʻmboqcha yadrolari koʻzning 

toʻr pardasidan impulslar qabul qilib, kerakli javob 

yuboradi, yaʼni yorugʻlik tomonga boshni burishda 

qatnashadi. Koʻzga kelayotgan nur yoʻnalishiga qarab 

koʻz qorachigʻining kengayishi yoki torayishini, koʻz 

gavharining holatini atrofmuhitni aniq koʻrishga 

---

(akkomodatsiya) moslashtiradi. Toʻrt tepalikning pastki 

doʻmboqchalarida joylashgan yadrolar quloqni tovushga 

nisbatan moslash, boshni tovush tomonga burish kabi 

holatlarni idora etadi