4-amaliy mashg`ulot. Mavzu: Metallarni to’g’rilash va kesish, Metallarni egish

Mashqlarni bajarish tartibi
O’quv ishlab-chiqarish ko’rsatmalari va tushuntirishlar
1-mashq. Metall tasmani gira jag’lari sathida kesish
1. Zagotovkani girada mahkamlash.	Zagotovkani mahkamlashda quyidagilarga e’tibor beriladi: rejalash chizig’i aniq jag’lar sathida bo’lishi kerak, zagotovkaning qiyshayi-shiga yo’l ko’yilmaydi; uning qirindiga chiqadigan qismi gira jag’lari ustida bo’lishi lozim; zagotovka jag’larning o’ng yon chekkasidan tashqariga chiqmasligi kerak.
2. Kesishga tayyorlash.	2. To’g’ri ish holatida turiladi: bolg’a va zubilo qo’lga olinadi, zubilo zagotovkaning gira chiqib turgan qirrasiga o’ng tomondan shunday qo’yilishi lozimki, kesish tig’ o’rtasi bilan bajariladigan bo’lsin (zagotovka va zubilo o’qi o’rtasidagi burchak 45"): kesish qirrasini charxlash burchagiga ko’ra zubilo 30—35° ga engashtiriladi.
3. Zubiloga urish.	3. Kesishni tirsak zarb bilan olib borishda quyidagi qoidalarga rioya qilinadi: -zubiloning kallagiga emas, tig’iga qaraladi; -har zarbdan so’ng zubilo o’ngdan chapga suriladi; -kesish barmoq zarb bilan tugatiladi.
2- mashq.Metall qatlamini keng yassi yuzada kesib olish
1. 3agotovkani girada mahkamlash.		1. Cho’yan taxtacha mustahkam ravishda va qiyshaytirilmasdan shunday o’rnatiladiki, u gira jag’laridan 5—10 mm chiqib turadi.
2. Kreytsmeyselda ariqchalar ochish.		2. Taxtachaning ishlov beriladigan yuzasida eni 8—10 mm.li to’g’ri chizikli ariqchalar shunday rejalanishi kerakki, ular oralig’idagi masofa 9—10 mm bo’lsin. Taxtachaning old va orqa qirrasida zubilo bilan 30—45° burchakhosil qilib qiyaliklar olinadi, kreytsmeysel bilan ariqchalar ochiladi.Har o’tishda 1,5—2 mm dan qirindi olinib, uning qalinligi kreytsmeyselni engashtirish bilan me’yorlanadi. Kesish faqat tirsak zarb bilan va albatta, o’tkir charxlangan kreytsmeyselda bajariladi. Detal qirrasi sinmasligi uchun ariqchalar o’yish detalning orqa tomonida tugallanadi.
3. Zubilo bilan yuzadagi chiqiqlarni kesib tashlash.		3. Zubilo bilan kesishda kreytsmeysel vositasida kesishdagi qoidalarga rioya qilinadi. Kesish elka zarb bilan olib boriladi. Barcha chiziqlar kesib tashlangandan keyin, ishlov berilgan yuza tekisligi chizg’ich bilan tekshiriladivg notekisliklar yo’qotiladi.