4-амалий иш тақсимловчи қурилмаларининг эўҚ (электр қурилмаларни ўрнатиш қоидалари) талабларига мувофиқлигини текшириш

Иккиламчи кучланиши 1 кВ дан юқори бўлган нимстанциялар. Бундай нимстанцияларнинг мақсади ва ҳисоблаш тартиби юқорида кўриб ўтилган иккиламчи кучланиши 1 кВ дан паст бўлган нимстанциялар билан деярли мос тушади.
(1) ва (2) формулалар бўйича барча истеъмолчиларнинг актив Р_макс ва реактив Q_макс қувватлари аниқланади. Ҳар бир истеъмолчи учун максимал актив қувват ва намунавий графиклар асосида истеъмолчиларнинг максимал актив юкламалари графиклари ва умумий (йиғинди) истеъмол графиги қурилади.Нимстанциянинг юкламалари максимумлари вақтларининг турлилик коэффициенти К_р.м (3) формула билан аниқланади.Ундан сўнг ҳисоблаш ва ҳисоблаш формулалари бирмунча фарқ қилади ва бунда лойиҳаланувчи нимстанциядан таъминланувчи юқори кучланишли тармоқлар ва нимстанциялар трансформаторлардаги исрофларни, шунингдек, ҳусусий эҳтиёж трансформаторларининг қувватларини қўшимча ҳолда ҳисобга олиш керак. Бунда трансформатордаги исрофлар доимий (пўлат ўзакдаги) ва юкламага боғлиқ бўлган ўзгарувчан (чўлғамлардаги) қисмларга бўлинади.
Доимий исрофларни ҳисоблашларда йиғинди истеъмоллар графиги юкламаси ∑Р_{хисоб.макс} исрофларининг 1 – 2% га тенг деб қабул қилинади. Трансформаторларнинг тармоқ ва чўлғамларидаги ўзгарувчан йиғинди истеъмоллар графиги юкламаси ∑Р_{хисоб.макс} нинг 5 – 8% га тенг деб қабул қилинади.
Тармоқлардаги ва истеъмолчиларнинг пасайтирувчи трансформаторларидаги исрофларни ҳисобга олган ҳолда барча истеъмолчиларнингмаксимал тўла қуввати қуйидаги формула билан аниқланади:
, (9)
бу ерда К_р.м –нимстанциянинг юкламалари максимумлари вақтларининг (3) формула билан аниқланувчи турли вақтлик коэффициенти К_р.м;
Р_доим –1 – 2% га тенг деб қабул қилинувчи доимий исрофлар;
Р_ўзг – 5 – 8% га тенг деб қабул қилинувчи ўзгарувчан исрофлар.
Нимстанциянинг иккиламчи кучланиши шиналарида максимал тўла қувват ҳусусий эҳтиёж трансформатори S_{ном.тсн} қувватини ҳисобга олган ҳолда қуйидаги формула билан аниқланади:


. (10)

Икки чулғамли трансформаторлар бўлган ҳолда S_макс.ш ва (6) ёки (7) ҳисобий формулалар билан трансформаторлар қуввати аниқланади.

Уч чулғамли бирламчи кучланиши 110 (220) кВ ва иккиламчи кучланиши 10 ва 35 кВ бўлган трансформаторларда бирламчи чулғамнинг йиғинди максимал юкламаси қуйидаги формула билан аниқланади:


, (11)

бу ерда S_{макс 10} –10 кВ кучланишли шинада (10) формула билан аниқланувчи максималь қувват;

S_{макс 35} – 35 кВ кучланишли шинада (9) формула билан аниқланувчи максималь қувват;
- иккиламчи чулғамлар максимумларининг қиймати 0,9 - 0,95 га тенг турли вақтлик коэффициенти.
Олинган S_{макс 110} қиймати (8) формулага асосан трансформатор қувватини танлаш учун қўлланилади.

Нимстанциянинг тўлиқ қуввати ўрнатилган трансформаторлар сони ва қуввати ва нимстанциянинг тизимдан озиқланиш схемаси билан аниқланади.

Берк ва ажралган нимстанция қувватлари қуйидаги формула билан аниқланади:
, (12)
бу ерда n –трансформаторлар сони;
S_ном.т – танланган трансформаторларнинг номиналь қувватлари.
Таъминлаш линиясига киритилган ўтказувчи нимстанция қуввати нимстанция орқали транзит (ўтказилувчи) электр энергия ҳисобга олинган ҳолда қуйидаги формула билан аниқланади:
, (13)
бу ерда ∑S_транз – лойиҳаланувчи нимстанция тақсимлаш қурилмаси (РУ)дан транзит таъминланувчи нимстанциянинг йиғинди қуввати;
- лойиҳаланувчи нимстанция тақсимлаш қурилмаси (РУ)дан транзит таъминланувчи ва унга қўшни нимстанциянинг юкламалари максимумларининг турли вақтлик коэффициенти унинг қиймати 0,6 - 0,8 га тенг деб қабул қилинади.
Кучланиши 35 – 220 кВ бўлган тугун нимстанциялар шинасидаги қувват транзит (ўтказиш)ни ҳисобга олган ҳолда (13) формула билан аниқланади.
Трансформаторлар танлангандан кейин ва нимстанция қуввати ҳисоблангач нимстанция электр жиҳозлари ва ток ўтказувчи қисмларни танлаш учун зарур бўлган шиналардаги ва тақсимлаш қурилмалари уланишлари бўйича ва шиналардаги максимал ишчи токларни ҳисоблаш мумкин.Ҳисобий формулалар 1-жадвалга киритилган.
1-Жадвал