4- mavzu: Nutq va adabiy me’yor

1-topshiriq. Nutqning aniqligiga putur yetkazuvchi so‘zlarga 20 ta misol yozing.
2-topshiriq.
Gaplar tartibi ataylab oʽzgartirilgan quyidagi matnni o’qing. Qavs ichida gaplarning haqiqiy tartibidagi o’rni berilgan, ularni oʽz o’rniga qoʻyib ko‘chiring. Izchillikning buzilishi nutqning mantiqiyligiga qanday ta’sir etishiga e’tibor qarating.
Alla ana shu qoʻshiq hisoblanadi (2). Bola tugʻilgani zahoti dunyodagi eng mehr bilan aytiladigan qoʻshiqni eshitadi (1). Sevimli shoirimiz Cho’lpon alla haqida shunday degan edi: (3). “Bola tez uxlab qolar (5). Bir bola uxlamasa, alla aytadilar (4). Chunki ul andin bir lazzat his qilur” (6). Keksalarimiz allaning sadolari bola ruhiga iymon, vataniga muhabbat, xalqiga hurmat, oʽzi tugʻilgan oilaga izzat boʻlib quyilishini koʻp aytganlar (8). Bu ifoda allaning eng muhim fazilati-bola ruhida ta`siri aks etgan (7). Ayni chogʻda bu soʽzning “Alloh”dan olinganligi ham ta`kidlanadi (10). Alla atamasi olimlarning ta`kidlashlaricha, ovutib uxlatishma`nosini berar ekan (9). Alla deyarli hamma xalq ogʻzaki ijodida bor (11).
3-topshiriq. Berilgan gaplarda nutqning qaysi kommunikativ sifati buzilgan? Ushbu gaplarning to‘g‘ri variantlarini yozib chiqing.
Bolajonlar, endi o‘rgangan so‘zlaringizni bir chizib beringlar-chi? deb vazifa topshiradi.
Hikoya va suhbatdan tashqari, o‘zbek tilini yaxshi o‘rganish, unga qiziqishni uyg‘otish maqsadida til o‘rganishga oid o‘yinlar, kichik-kichik she'rlar, badantarbiya va ashulalar berib boriladi.
O‘n kishiga mo‘ljallangan mazkur maxsus joylarning har birida o‘ntadan odam o‘yinlarni bemalol tomosha qilishi mumkin.
Imzoga qo‘l qo‘yish mahalida gurs etib yerga quladi.
4-topshiriq. Gaplarni o’qing. Til sofligiga putur yetkazadigan soʽzlarni izohlang.
1. Borsam cho‘chiydi, juvonmarg (M.Mahmudov). 2. Bu yer siznikimi, aka? Nigoralar shettami, bizzi bolalar (T.Jo’rayev). 3. Ulla o‘layin, birovga pora bergan boʻlsam-a! (T.Murod). 4. Hozir-da, oyi! Bir pasta gatop qilaman! (O’Umarbekov). 5. O‘la qolsin, mugʻombir! Vahshiyligidan xuddi boʻriga oʻxshaydi u (Z. Saidnosirova). 6. Brat tuzuk odamga oʻxshaydi, gaplashsak, gaplashibmiz (T.Joʻrayev).
Adabiyotlar ro‘yxati:

1. 
   Qo‘ng‘urov R., Begmatov E., Tojiyev Yo. Nutq madaniyati va uslubiyat asoslari, -T.: «Fan», 1992, 254 b.
   
2. 
   Husanov N., Mirahmedova Z. Mutaxassislik tili. T.: TMI, 2003.
   
3. 
   Rasulov R., Husanov N., Mo`ydinov Q. Nutq madaniyati va notiqlik san’ati. T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2006.