3 Variant Topshiriq. Quyidagi savollarga yozma javob yozing

so„zlarga  ishonishi  murakkab  frazeologik  iboralardan  voz  kechish‚ 

qo„llanayotgan  atama  va  tushunchalarni  izohlash,  nutq  sur‟ati  va  balandligi. 

Tashkiliy  –  kommunikativ  qobiliyatlar  quyidagi  sifatlar  bilan  tavsiflanadi:  A) 

tashkiliy  qobiliyatlar,  bunda  faoliyatning  2  yo„nalishini  belgilash  zarur  – 

birinchidan,  ta‟lim  oluvchilar  jamoasini  tashkil  qilish,  ikkinchidan‚  o„z  ishini 

to„g„ri  tashkillashtirish,  rejalashtirish  va  o„z  –  o„zini  nazorat  qilish,  o„quv 

jarayonining  vaqt  jihatdan  chegaralanganligini  ijobatga  olgan  holda‚  bilimlarni 

etkazish  uchun  o„qituvchidan  maksimum  kuch  talab  etiladi;  B)  kommunikativ 

qobiliyatlar  –  ta‟lim  oluvchilar  jamoa,  alohida  shaxs  bilan  ularni  individual  va 

yosh  xususiyatlarini  hisobga  olgan  holda‚  to„g„ri  o„zaro  munosabat  o„rnatish; 

buni ikki chegaraning o„rtasida – sovuq begonalik va familyar munosabatlardan 

bilish  lozim;  S)  pedagogik  kuzatuv  yoki  a.s.  Makarenko  aytganidek‚  “YUzaga 

qarab  o„qish  qobiliyati  ”,  ya‟ni  ta‟lim  oluvchining  ichki  dunyosiga  kira  olish, 

---

ziyraklik,  talaba  shaxsini  tushunish  va  uning  vaqtinchalik  ruhiy  holatlarini 

anglash.  Bularga‚  albatta,  tashqi  omillar,  talabaning  xulq-atvori  hamda 

pedagogik  tajriba  ham  ta‟sir  ko„rsatadi;  D)  pedagogik  taktika  –  ya‟ni 

talabalarga ta‟sir ko„rsatishning maqsadga muvofiq choralarni topish qobiliyati‚ 

ularning  individual  va  boshqa  xususiyatlarini  inobatga  olgan  holda‚  konkret 

vaziyatdan kelib chiqib‚ inson shaxsiyatiga tegmagan holda; E) suggestiv qobiliyat 

– talabalarga emotsional – irodaviy ta‟sir ko„rsatish qobiliyati, talab qo„yish va 

ularni bajarilishi, hech qanday bosim va zo„rlashsiz, shu bilan birga yumshoqlik 

va  irodasizlik;  F)  pedagogik  xayol,  o„z  harakatlarining  oqibatlarini  oldindan 

ko„ra  olish  qobiliyati,  ta‟lim  oluvchilar  shaxsini  tarbiyaviy  loyihalash,  ta‟lim 

oluvchining  u  yoki  bu  sifatlarini  rivojlantirish  oldindan  ko„rish  qobiliyati;  G) 

diqqatni  taqsimlash,  o„z  diqqatini  bir  nechta  ob‟ekt  va  faoliyatlar  orasida 

taqsimlash,  ya‟ni  materialni  bayon  qilish,  fikr  rivojlanishini  kuzatish,  yuzaga 

kelgan  savollarga  o„z  vaqtida  javob  berish,  ta‟lim  oluvchilar  jamoasi  xulq  – 

atvorini  nazorat  qilish.  Pedagogik  texnologiya  pedagoglarning  professional 

ahamiyatli  mahoratlari  tizimini  aniqlab  beradi.  Ta‟lim  oluvchiga  ta‟sir 

ko„rsatishni tashkil qilish bo„yicha pedagogik faoliyatni texnologikligini anglash 

uslublarini  taklif  etadi.  Har  bir  pedagog  ta‟lim  oluvchiga  ta‟sir  ko„rsatishni 

ko„pgina  parametrlarga  ko„ra  tuzadi.  Emotsional  –  ruhiy  holat,  yoshga  oid  va 

madaniy  rivojlanishning  umumiy  darajasi,  munosabatlarnining  shakllanganligi, 

ma‟naviy  va  intellektual  rivojlanish  va  boshqalar.  YAkunida  tashqi  namoyon 

asosida talaba shaxsi har bir birlamchi tasavvurda shakllanadi. Pedagogik ta‟sir 

Xarakterini  ko„p  jihatdan  aniqlab  beradi.  Pedagogik  texnologiya  nuqtai 

nazaridan pedagogika bilan prinsipial talablarni olimlar pedagogik ta‟sir uslubini 

qo„llashning  umumiy  qoidalarini  belgilashdi:  Talabalarga  nisbatan  talab  va