3 Variant Topshiriq. Quyidagi savollarga yozma javob yozing

bilimini o„z ishiga, mamlakati mustaqilligiga, Vatan va jahon taraqqiyoti yo„lida 

ezgulik  va  adolatga  sadoqat  tuyg„ularini  ham  tarbiyalash  zarur.”  Bu  vazifa  va 

talablar  ayniqsa  boshlang„ich  sinf  o„qituvchilarida  to„la  mujassamlangan 

bo„lishi  lozim.  Zero,  maktabga  ilk  bor  qadam  qo„ygan  bola  hayot  qonun-

qoidalarini, sir asrorlarini o„qituvchidan o„rganadi. Agar bolani chuqur bilimli, 

e‟tiqodli,  madaniyatli  qilib  tarbiyalamoqchi  bo„lsak,  shu  fazilatlar  o„qituvchida 

mujassam bo„lmog„i zarur. Biror kasbning haqiqiy ustasi bo„lish uchun kishida 

tabiiy  qobiliyat,  ma‟lum  jismoniy  va  ruhiy  xislatlar  jo  bo„lishi  zarur. 

O„qituvchining  maxsus  kasbiy  va  ijtimoiy  vazifalari.  Xolis  hakamlar  – 

tarbiyalanuvchilar. Manfaatdor ota-onalar, keng ommasining ko„z oldida bo„lishi 

lozimligi o„qituvchi shaxsiga uning ma‟naviy qiyofasiga yuksak talablarni taqdim 

qiladi.  Eng  avvalo,  pedagog  amaliy  faoliyatining  faqat  yarmigina  ratsional 

texnologiyaga  asoslanganligini  nazarda  tutish  kerak.  Uning  ikkinchi  yarmi  bu  - 

san‟at. SHu tufayli professional pedagogga taqdim qilinadigan dastlabki talab  – 

unda  pedagogik  qobiliyatlar  mavjudligi.  Pedagog  qobiliyati  -  bu  bolalar  bilan 

ishlashga ishtiyoq, bolalarga nisbatan muhabbat, ular bilan bo„lgan muloqotdan 

mamnun  bo„lish  bilan  ifoda  bo„ladigan  shaxs  sifatlari.  Qobiliyat  faoliyat 

jarayonida  paydo  bo„ladi  va  rivojlanadi.  Qobiliyat  malaka  va  uddaburonlikdan 

---

farq  qiladi.  Malaka  va  uddaburonlik  mashq,  o„qish  natijasi  hisoblansa, 

qobiliyatning  rivojlanishi  uchun  esa  yana  iste‟dod  layoqat  va  zexn,  ya‟ni  inson 

asab  tizimida  anatomik  –  fiziologik  xususiyat  bo„lishi  zarur.  Qobiliyat  turlari 

Qobiliyatning  quyidagi  turkumlari  mavjud:  1.  Tashkiliy  –  o„qituvchining 

o„quvchilarni  jipslashtirish,  ularni  band  qilish,  vazifalar  bo‟lib,  berish,  ishni 

rejalash, qilingan ishlarni jamlash, mahoratida namoyon bo„ladi. 2. Didaktikaga 

oid - o„quv material, ko„rgazmali qurollar, vositalarni yig„ib tayyorlab qo„yish, 

o„quv  materialini  aniq,  ifodali  va  izchil  bayon  qilish,  o„rganishga  bo„lgan 

qiziqish  va  ma‟naviy,  hissiy  istaklarni  rag„batlantirish,  o„quv  bilimini  orttirish, 

faollashtirish mahoratida namoyon bo„ladi. 3. Perseptiv - tarbiyalanuvchilarning 

ma‟naviy  dunyosiga  singib,  ularning  emotsional  holatini  baholash,  ruhiy 

xususiyatlarini  aniqlash  mahoratida  namoyon  bo„ladi.  4.  Kommunikativ  – 

o„qituvchining  o„quvchilar,  ularning  ota-onalari,  hamkasblari,  ta‟lim 

muassasalari 

rahbarlari 

bilan 

pedagogik 

jihatdan 

maqsadga 

muvofiq 

munosabatlar qurish mahoratida namoyon bo„ladi. 5. Suggestiv – o„quvchilarga 

emotsional ta‟sir ko„rsatishda namoyon bo„ladi. 6. Tadqiqiy - pedagogik vaziyat 

va jarayonlarni o„rganish va ob‟ektiv baholash mahoratida namoyon bo„ladi. 7. 

Ilmiy  -  o„rganish  qobiliyatlari  –  tanlangan  sohada  ilmiy  bilimlarni  o„zlashtirish 

qobiliyatidan  iborat.  Pedagogik  faoliyatning  samarali  bo„lishi  uchun 

o„qituvchida  qobiliyatning  quyidagi  turlari  mavjud  bo„lmog„i  va  tarbiyalab