|
Jadval 9.2.
«Balxash Tur» turistik firma ayrim xizmatlarning hayot sikli bosqichlari
Xizmatlar toifalari
|
Tur yo„nalishi
|
Hayot sikl bosqichi
|
Buyurtmalar portfelida
joylashuvi
|
Raqobatda xolati
|
Foyda
|
Biznes sohadagi
istiqbollar
|
Guruhiy turlar
|
Avstriya
|
Yetuklik
|
Foydali
|
Ishonchli
|
-
|
Eskirgan
|
Buyuk
Britaniya
|
O‗sish
|
Istiqbolli
|
Qulay
|
-
|
Istiqbolli
|
|
Germaniya
|
Pasayish
|
Eskirgan
|
Sust
|
-
|
Bozordan
chiqarish
|
Gresiya
|
O‗sish
|
Istiqbolli
|
Ishonchli
|
+
|
Foydali
|
Braziliya
|
O‗sish
|
Istiqbolli
|
Qulay
|
+
|
Foydali
|
Tunis
|
Yetuklik
|
Foydali
|
Kuchli
|
+
|
Eskirgan
|
Fransiya
|
O‗sish
|
Istiqbolli
|
Kuchli
|
+
|
Foydali
|
Xorvatiya
|
Bozorga
chiqish
|
Muammoli
|
Qulay
|
+
|
Istiqbolli
|
Shveysariya
|
Yetuklik
|
Foydali
|
Sust
|
-
|
Eskirgan
|
Yakka turlar
|
Avstriya
|
O‗sish
|
Istiqbolli
|
Ishonchli
|
-
|
Foydali
|
Italiya
|
O‗sish
|
Istiqbolli
|
Kuchli
|
+
|
Foydali
|
Rossiya
|
O‗sish
|
Istiqbolli
|
Qulay
|
+
|
Foydali
|
Daryo
kruizlari
|
Bozorga
chiqish
|
Muammoli
|
Ishonchli
|
+
|
Istiqbolli
|
Fransiya
|
O‗sish
|
Istiqbolli
|
Qulay
|
+
|
Foydali
|
Shveysariya
|
O‗sish
|
Istiqbolli
|
Kuchli
|
+
|
Foydali
|
Temir yul va avia chiptalarni
sotish
|
O‗sish
|
O‗sish
|
Kuchli
|
+
|
Foydali
|
«Balxash Tur» kompaniyasi faoliyatidagi o‗n oltita yo‗nalishlaridan o‗ntasi o‗sish bosqichidan hayot siklning yetuklik bosqichiga o‗tish istiqboli bilan rivojlanmoqda. Boston konsalting guruhi matritsasida o‗n yunalish biznesning istiqbolli sohasiga kiritilgan va firmaning raqobat afzalliklarini ifodalaydi. Zabt etgan bozorlarda faoliyatning uch yo‗nalishi barqaror daromad keltiradi. Faqat bir yo‗nalish - Germaniya tushkunlik bosqichidadir. Tushkunlikning sababi - viza olish qoidalariga talabchanlikning kuchayishiga asoslangan. Endilikda agentliklar hujjatlarni topshirishda imtiyozlardan mahrum bo‗ldi, turistlar bevosita suhbatdan o‗tishga majbur. Firma turistning xorijda har bir qadamini hisobga olishi shart, batafsil yozilgan dasturdan iborat sherikning taklifnomasi va kundalik hayot o‗lashning isboti, ichki pasport nusxasi hujjatlar paketiga solinishi kerak, agarda chet el pasporti 2000 yildan keyin berilgan bo‗lsa, eskisini ham qo‗shib qo‗yish zarur. Bularning barchasi Germaniya yo‗nalishda talabning keskin pasayib ketishiga olib keldi. Buyurtmalar portfelida ikki yo‗nalish - Xorvatiya va Rossiya daryolari bo‗yicha kruizlari muammoli sohaga kiritilgan, ular yaxshi istiqbolga ega.
Turistik firmalar bilan bajariladigan ichki va tashqi muhitlarni o‗rganish SWOT- tahlil matritsasini qo‗rish uchun asos bo‗lib xizmat qiladi. Matritsani to‗ldirish paytida tashqi muhitda paydo bo‗lgan imkoniyatlardan foyda olish uchun firmaning kuchli tomonidan foydalinish bo‗yicha tadqiqot strategisiyani ishlab chiqishga undaydigan juft kombinatsiyalar tashkil bo‗ladi.
«Balxash Tur» turistik firmasi to‗rt asosiy strategiyani ajratgan, firma ichki muhitdagi kuchini tashqi muhit imkoniyatlari bilan solishtirishda quyidagilarni o‗z ichiga olgan strategiyasi aniqlangan: raqobat afzalliklari va savdo markasidan
foydalanib, firmaning obru-e‘tiborini ma‘qullash, xodimlarning bilim va ko‗nikmalarga tayangan holda iste‘molchilarning ishonch darajasini ma‘qullash, savdo markasidan va malakali kadrlardan foydalangan holda «yulduzli» turmahsulotlarni oldinga surish, yetuklik bosqichida turgan turmahsulotlar daromadliligini saqlash. Firmaning ichki muhitidagi kuchini tashqi muhit xavf- hatarlari bilan taqqoslash «Balxash Tur» hamkorlik qiluvchi agentliklar afzalliklarni tan olish hisobidan agentlik tarmog‗ini kengaytirishga ko‗proq e‘tibor berishga imkon yaratadi. Firma bozorga chiquvchi turmahsulotlarning olg‗a siljishini faollashtirishi kerak, bunda Rossiya va Xorvatiya iste‘molchilari uchun qimmatliklarni yaratish imkoniyatlaridan foydalanishi kerak. Firma muvofiq yo‗nalishlarni ishlab chiqishi uchun bozor tadqiqotini mablag‗ bilan ta‘minlashi zarur. Yangi, boshqalarga nisbatan past narxlarni taklif etuvchi sheriklarni topish, mehmonxonalar bilan to‗g‗ridan to‗g‗ri shartnomalar tuzish orqali firma o‗z mijozlariga arzonroq bo‗lgan turlarni taqdim etishi mumkin.
Firma sust tomonlarini tashqi muhit imkoniyatlari bilan solishtirish orqali firmani ichki va xalqaro bozor monitoringga, o‗zgarishlarga egiluvchan tarzda javob berishga qaratadi. Yangi raqiblarni betaraf qilish yo‗li, bu - o‗z obrusi va xizmatlar sifatini yuqori darajada saqlashdir. Firma zamonaviy texnologiyalar yordamida yuqori malakali xodimlar bilan shakllangan noyob turistik mahsulotni taqdim etish orqali iste‘molchilar savdolashishiga yo‗l qo‗ymaydi.
Firmaning ojiz tomonlarini tashqi muhit xavf - xatarlari bilan solishtirish orqali uning harakatlarini markazlashtirilgan diversifikatsiya (iste‘molchilarni savdolashishga bo‗lgan qobiliyatini pasaytirish va yangi raqiblarning ta‘sirini bartaraf qilish maqsadida yangi yo‗nalishlarni ishlab chiqishi) bo‗yicha chora- tadbirlarni amalga oshirishga qaratadi. Firma siklning tushkunlik bosqichida bo‗lgan faoliyatini yo‗q qilib, bo‗sh mablag‗larni yangi turlar ishlab chiqishga jalb qilishi kerak. Yangi raqiblar ta‘sirini pasaytirish uchun firma o‗z harakatni yangi ishonchli sheriklarga va xizmat standartlarini oshirishga qaratishi darkor.
Ammo firmaning asosiy strategiyalari uning innovatsion rivojlanishida umumiy belgilarni yaratadi. Firma bilan tanlangan strategiyalarni baholash uchun mezonlarni tartibga keltirib, uni amalga oshirish zarur. Tahlil qilinadigan «Balxash Tur» firmasida har bir strategiyani baholashda olti mezondan foydalanadi (2.1 jadval). Bozorga chiqadigan turmahsulotlarni tabaqalashtirish strategiyasining yakuniy bahosi
279 ballni tashkil etadi. Strategiya afzalliklari va kamchiliklarini baholanishi - ularning mohiyati kamayib boradigan tartibda joylashtirish imkonini beradi. Eng ko‗p ball to‗plagan strategiya ustun bo‗lib qoladi. Sakkiz strategiya o‗rtasida birinchi o‗rinni iste‘molchi bilan o‗zaro bog‗langan strategiya egallagan (283 ball). Ikkinchi o‗rinda «yulduzli» turmahsulotlarni jadal o‗sishi strategiyasi, uchinchi o‗rinni bozorga chiquvchi turmahsulotlarni tabaqalash strategiyasi egallagan. Firmaning bosh strategiyasini quyidagicha shakllantirish mumkin: iste‘molchilarga yangi turistik mahsulotlarni, raqiblarga nisbatan yuqori sifatli xizmatlarni taqdim etish orqali xizmatlar bozorida o‗z o‗rnini mustahkamlash.
Do'stlaringiz bilan baham: |
