3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

 
 
11.3.Davr harajatlarining hisobi 
 
 
21-son  BHMS  ga  muvofiq    davr  harajatlarining  hisobi    quyidagi  schyotlarda  olib 
boriladi: 
•
  9410  “Sotish  harajatlari”-  ushbu  aktiv,  vaqtinchalik  (tranzit)  schyotning 
debetida  yil  maboynida sotishga doir harajatlar (reklama harajatlari, sotish  bilan  bog‘liq 
xodimlarning  ish  haqi,  ijtimoiy  sug‘urtaga  ajratmalar,  amortizatsiya  harajatlari, 
transortirovka  va  boshqa  shu  kabi  sotish  bilan  bog‘liq  harajatlar)  aks  ettiriladi.  Ushbu 
schyotda  aks  ettiriladigan  harajatlarning  aniq  turlari  va  tarkibi  «Mahsulot  (ish, 
xizmat)larni  ishlab  chiqarish  va  sotish  harajatlari  hamda  moliyaviy  natijalarni 
shakllantirish  to‘g‘risida  Nizom»ning  «Sotish  harajatlari»  nomli  bo‘limida  to‘lig‘icha 
keltirilgan.    Harajatlarning  aniq  turlari  ushbu  schyotning  debetida  va  bu  harajatlarni 
ifodalovchi schyotlarning kreditida (5110,5010,6710,6520,6990 va boshqa schyotlar) aks 
ettiriladi.  Yil  oxirida  9410-  schyotning  debetida  to‘plangan  summa  uning  kreditiga  va 
9900 “Oxirgi moliyaviy natija” schetining debetiga yoziladi va shu asosda  u yopiladi. 
•
  9420  “Ma’muriy-boshqaruv  harajatlari”-  ushbu  aktiv,  vaqtinchalik  (tranzit) 
schyotning  debetida  yil  maboynida  boshqaruvga  doir  harajatlar  (  ish  haqi,  ijtimoiy 
sug‘urtaga  ajratmalar,  amortizatsiya  harajatlari,  safar  harajatlari,  telefon  aloqasi    va 
boshqa  shu  kabi  boshqaruv  bilan  bog‘liq  harajatlar)  aks  ettiriladi.  Ushbu  schyotda  aks 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

 
190 
ettiriladigan  harajatlarning  aniq  turlari  va  tarkibi  «Mahsulot  (ish,  xizmat)larni  ishlab 
chiqarish  va  sotish  harajatlari  hamda  moliyaviy  natijalarni  shakllantirish  to‘g‘risida 
Nizom»ning  «Ma’muriy  –boshqaruv  harajatlari»  nomli  bo‘limida  to‘lig‘icha  keltirilgan.  
Harajatlarning  aniq  turlari  ushbu  schyotning  debetida  va  bu  harajatlarni  ifodalovchi 
schyotlarning 
kreditida 
(0200,0500,1000,5110,5010,6710,6520,6990 
va 
boshqa 
schyotlar)  aks ettiriladi. Yil oxirida 9420- schyotning debetida to‘plangan summa uning 
kreditiga va 9900 “Oxirgi moliyaviy natija” schetining debetiga yoziladi va shu asosda  u 
yopiladi. 
•
 9430  “Boshqa  operatsion  harajatlar”  -  ushbu  aktiv,  vaqtinchalik  (tranzit) 
schyotning  debetida  yil  maboynida  sotish  va  boshqaruvdan  tashqari  umum  faoliyatga 
doir davr harajatlari (moddiy yordam, kompensatsiyalar, mol-mulk, ekolgiya, yer, suv va 
boshqa  davr  harajatlariga  olib  boriladigan  soliqlar,  pesiya  fondiga  va  yo‘l  fondiga 
majburiy ajratmalar , mulkni sotishdan va berishdan ko‘rilgan zararlar va boshqa shu kabi 
operatsion  harajatlar)  aks  ettiriladi.  Ushbu  schyotda  aks  ettiriladigan  harajatlarning  aniq 
turlari va tarkibi «Mahsulot (ish, xizmat)larni ishlab chiqarish va sotish harajatlari hamda 
moliyaviy  natijalarni  shakllantirish  to‘g‘risida  Nizom»ning  «Boshqa  operatsion 
harajatlar»  nomli  bo‘limida  to‘lig‘icha  keltirilgan.    Harajatlarning  aniq  turlari  ushbu 
schyotning 
debetida 
va 
bu 
harajatlarni 
ifodalovchi 
schyotlarning 
kreditida 
(1000,5110,5010,  6400,6710,6520,6990,9210,9220  va  boshqa  schyotlar)  aks  ettiriladi. 
Yil oxirida 9430- schyotning debetida to‘plangan summa uning kreditiga va 9900 “Oxirgi 
moliyaviy natija” schetining debetiga yoziladi va shu asosda  u yopiladi. 
•
 9440  “Kelgusida  soliq  bazasidan  chegiriladigan  hisobot  davr  harajatlari”- 
ushbu aktiv, vaqtinchalik (tranzit) schyotning debetida  yil maboynida korxonani kelgusi 
faoliyatini  rivojlantirishga  sarflangan  davr  harajatlari  (yangi  ishlab  chiqarishni  va  yangi 
texnologiyalarni  o‘zlashtirishga,  boshqaruv  tizimini  yaxshilashga  sarflangan  va  boshqa 
shu  kabi  operatsion  harajatlar)  aks  ettiriladi.  Ushbu  schyotda  aks  ettiriladigan 
harajatlarning  aniq  turlari  va  tarkibi  «Mahsulot  (ish,  xizmat)larni  ishlab  chiqarish  va 
sotish  harajatlari  hamda  moliyaviy  natijalarni  shakllantirish  to‘g‘risida  Nizom»ning 
«Kelgusida  soliq    bazasidan  chegiriladigan  hisobot  davr  harajatlari»  nomli  2-  ilovasida 
to‘lig‘icha  keltirilgan.  Ushbu  turdagi  davr  harajatlari  soliq  qonunchiligiga  ko‘ra  kelgusi 
10  yil ichida bir maromda soliq bazasidan maxsus hisob-kitob asosida chiqarib boriladi.  
Harajatlarning  aniq  turlari  ushbu  schyotning  debetida  va  bu  harajatlarni  ifodalovchi 
schyotlarning  kreditida  (1000,5110,5010,6010,6710,6520,6990  va  boshqa  schyotlar)  aks 
ettiriladi.  Yil  oxirida  9440-  schyotning  debetida  to‘plangan  summa  uning  kreditiga  va 
9900  “Oxirgi  moliyaviy  natija”  schetining  debetiga  yoziladi  va  shu  asosda    u  yopiladi. 
Kelgusida  soliq  bazasidan  chegiriladigan  hisobot  davr  harajatlarini  o‘zgarishi 
to‘g‘risidagi  ma’lumotlar  maxsus  balansdan  tashqari  012  “  Kelgusida  soliq  bazasidan 
chegiriladigan hisobot davr harajatlari” schyotida  belgilangan muddat ichida aks  ettirilib 
boriladi.