3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

 
 
 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

130 
4-jadval. Asosiy kapitalga investitsiyalar va ularning moliyalashtirish 
manbalari bo‘yicha tarkibi (foizda) 
Yillar 
Ko’rsatkichlar 
2000 
2001 
2002 
2003 
2004 
2005 
2006 
2007 
2008 
Asosiy 
kapitalga 
inv
е
stitsiyalar, 
mln. so’m 
744,5 1320,9 1442,4 1867,4 2473,2 3012,9 
3838,3 
5479,7 8483,7 
Jami 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
Davlat budj
е
ti 
29,2 
21,5 
25,0 
17,7 
14,9 
12,8 
10,7 
9,0 
9,0 
Korxonalar 
mablag’lari 
27,1 
31,0 
40,0 
41,8 
43,2 
48,5 
48,3 
47,6 
44,1 
Aholi 
mablag’lari 
12,0 
10,3 
12,0 
11,1 
12,4 
11,8 
11,7 
11,3 
9,8 
Hukumat 
tomonidan 
kafolatlangan 
xorijiy 
inv
е
stitsiyalar 
19,8 
23,2 
15,7 
19,2 
14,5 
6,0 
4,9 
5,0 
5,0 
To’g’ridan-
to’g’ri xorijiy 
inv
е
stitsiyalar 
3,4 
4,8 
4,7 
7,1 
10,0 
13,2 
14,1 
17,8 
20,9 
Bankning 
markazlashgan 
kr
е
ditlari 
5,2 
5,9 
0,1 
0,0 
0,0 
0,0 
0,0 
0,0 
0,0 
Tijorat 
banklari 
kr
е
ditlari 
1,7 
2,2 
1,5 
1,9 
2,3 
2,9 
3,4 
3,1 
5,0 
Nobudj
е
t 
fondlar 
mablag’lari 
1,2 
0,5 
0,3 
0,4 
2,4 
4,7 
6,9 
6,1 
6,3 
Boshqa 
qarz 
mablag’lari 
0,4 
0,6 
0,7 
0,8 
0,3 
0,2 
0,0 
0,0 
0,0 
Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlari. 
Investitsiyalarga sarflar darajasini ikkita asosiy omil belgilab beradi: 
1) investitsiya sarflaridan kutilayotgan foyda normasi;
2) foiz stavkasi. 
Investitsiyalarga qilinadigan sarflarning harakatlantiruvchi motivi 
foyda
hisoblanadi. Tadbirkorlar ishlab chiqarish vositalarini qachonki ular foyda 
keltiradigan bo‘lsa, sotib oladilar. 
Investitsiyalar darajasini belgilaydigan ikkinchi omil 
foizning real stavkasi
hisoblanadi. 
Foiz stavkasi bu – real asosiy kapitalni sotib olish uchun zarur 
bo‘lgan, band qilingan pul kapitaliga korxona to‘lashi lozim bo‘lgan pul 
miqdori hisoblanadi.
Investitsiya darajasiga kutilayotgan sof foyda normasi va foiz stavkasidan 
tashqari boshqa quyidagi omillar ham ta’sir ko‘rsatadi:
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

131 
1) mashina va uskunalarni xarid qilish, ishlatish va ularga xizmat ko‘rsatish 
xarajatlari;
2) tadbirkorlardan olinadigan soliq miqdori; 
3) texnologik o‘zgarishlar.
Shunga ham e’tibor qaratish lozimki, yalpi sarflar tarkibining investitsiya 
sarflariga oid qismi 
yalpi xususiy ichki investitsiyalar
deb yuritiladi. Shunga 
ko‘ra yalpi va sof investitsiyalarni ham bir-biridan farqlash zarur. 
YAlpi investitsiyalar
joriy yil davomida iste’mol qilingan asosiy 
kapitalni qoplashga mo‘ljallangan (amortizatsiya) hamda iqtisodiyotdagi