3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

4) turli mamlakatlarda aholi sonining o‘zgarishining farqlanishi. 
Yana bir global ziddiyat sifatida XX asrning ikkinchi yarmida boshlangan 
demografik “portlashlar”, ya’ni yer shari aholisi sonining jadal o‘sishi 
ko‘rsatiladi. Ayniqsa, rivojlanayotgan mamlakatlar aholsining tez o‘sishi bir 
qator jiddiy ijtimoiy-iqtisodiy ziddiyatlarni keltirib chiqaradi. Ba’zi bir 
mamlakatlardagi aholi sonining ko‘payishi natijasida ratsional xo‘jalik 
yuritishga to‘sqinlik qiluvchi aholining nisbiy ortiqchaligi belgilari ko‘zga 
tashlanadi. Ishlab chiqarish hajmining ko‘payishiga qaramay aholi jon boshiga 
ist’emol, ayniqsa rivojlangan mamlakatlardagi iste’mol darajasi bilan 
taqqoslaganda, kishilarning haqiqiy ehtiyojlariga qaraganda past darajada 
qolmoqda. 
Bu kabi holatlardan ba’zi bir demograf-olimlar asossiz ravishda, keskin 
xulosalar chiqarib, aholi nufusi jarayonlari ustidan davlat miqyosidagi 
nazoratlarning o‘rnatilishi, jumladan oilani rejalashtirish dasturlarini ishlab 
chiqish kabi da’volarini kuchaytirmoqdalar. Bunday assosiz dasturlardan ko‘ra, 
ular bu mamlakatlarda YAngi texnika va texnologiya asosida ishlab chiqarishni 
jadal rivojlantirish dasturini taklif qilsalar yaxshiroq bo‘lar edi. Aholi nufusi 
borasidagi barcha fikr-mulohazalar ham real asosga ega bo‘lmay, biz ulrning 
ba’zi birlarini XX-bobda tanqidiy jihatdan ko‘rib chiqqan edik. 
Yuqoridagilardan ko‘rinadiki, hozirda jahon miqyosida yuz berayotgan 
globallashuv jarayonlari o‘zining ijobiy yo‘nalishlari va ziddiyatlariga ega 
bo‘lib, bu jihatlarning nisbatini tartibga solishda dunyoning barcha 
mamlakatlarining faol ishtiroki va birlashuvi talab etiladi.
 
3. Xalqaro iqtisodiy munosabatlarning shakllari. 
Jahon infratuzilmasining rivojlanishi 
Jahon xo‘jaligi murakkab tizim hisoblanadi. Turli milliy iqtisodiyotlar (yoki 
ular tashqi iqtisodiy qismlari) ning barcha majmui tovarlar, xizmatlar va ishlab 
chiqarish omillarining harakati bilan mustahkamlangan bo‘ladi. Shu asosda 
mamlakatlar o‘rtasida xalqaro iqtisodiy munosabatlar vujudga keladi. 
Xalqaro 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

217