3-Mavzu: yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’i reja

3-Mavzu: YURIDIK SHAXSLARDAN OLINADIGAN FOYDA SOLIG’I

REJA:

• Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’ining iqtisodiy mohiyati va shakllanish bosqishlari.
• Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’ining soliq to’lovchilari, soliq ob’ekti va soliq bazasi.
• Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’ining stavkalari va imtiyozlar.
• Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’ini hisoblash va to’lash muddatlari.

Respublikamizda yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’ining shakllanish va rivojlanish bosqichlarini uch bosqichga bo’lish mumkin:

Respublikamizda yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’ining shakllanish va rivojlanish bosqichlarini uch bosqichga bo’lish mumkin:

• 1991-1995 yillarda ishlab chiqarishning pasayishi sharoitida soliqning fiskal funksiyasiga, yani byudjet mablag’lari bilan ta’minlashga, davlat byudjeti muvozanatini saqlashga qaratildi.
• 1996-2003 yillarda foyda solig’i fiskal ahamiyat kasb etishi bilan birga korhonalar moliyaviy bazasini mustahkamlash, investisiya faoliyatini kengaytirishga xizmat qildi.
• 2003 yildan e’tiboran respublikamizda soliqlar borasida erishilgan tajribalardan kelib chiqib soliqning ishlab chiqarishga qay tarzda ta’sirini o’rganib yanada takomillashtirib borilmoqda.

Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’ining stavkalarini o’zgarishi:

1995 yilda – 38%

1996 yilda – 37%

1998 yilda – 35%

2000 yilda – 31%

2001 yilda – 26%

2002 yilda – 24%

2003 yilda – 20%

2004 yilda – 18%

2005 yilda – 15%

2006 yilda – 12%

2007-2008 yilda – 10%

2010-2013 yilda – 9%

2014 yilda – 8%

2015-2016 yilda – 7.5%

Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘ining byudjet daromadlaridagi salmog‘i kamayish tendentsiyasiga ega. Ya‘ni, uning salmog‘i yillar bo‘yicha tahlil qiladigan bo‘lsak, 2009 yilda 5.2 foizni, 2010 yilda 4.9 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 2011 yilda 5.1 foizni, 2014 yilda 4,3 foizni, 2015 yilda 3,6 foizni 2016 yilda 3,1 foizni tashkil etishi rejalashtirilgan.