3-mavzu: Suyuqlik harakati. Bernulli tenglamasi. Tebranishlar. Garmonik ossilyator. Erkin tebranishlar tenglamasi. To‘lqinlar. Yugurma to‘lqin tenglamasi. To‘lqinlarning elastik muhitda tarqalishi. Reja

Bo’ylama to’lqinlar. Muhit zarralari tebranish bo’lib tarqaladigan to’lqinlar Bo’ylama to’lqin bo’lib hisoblanadi. Bunga bir uchidan ushlab tebratilgan ipni misol keltirsa bo’ladi. Bo’ylama to’lqinlar elastik hajmga ega bo’lgan muhitlarda, ya‘ni qattiq, suyuq va gazsimon jismlardagina tarkala oladi.

Ko’ndalang to’lqinlar. Muhit zarralari tebranishiga ko’ndalang tarkalsa bunday tebranish ko’ndalang to’lqin deyiladi. Bunga otilgan toshdan keyin suv to’lqinlarining tarqalishini misol qilsa bo’ladi. Biz yuqorida bir-biriga prujinalar bilan elastik kuchlari orqali bog’langan sharchalar ya‘ni nuqtalar zanjirini ifodalovchi to’lqin hosil bo’lishini qarab chiqdik. Bu zanjirdagi birinchi sharcha yoki nuqta yuqoriga surilganda, ya‘ni vertikal to’g’ri chiziq bo’lib tebranganda, bu tebranishning qanday tarqalishini ko’rdik.