3-мавзу: сульфат кислота ишлаб чиқариш технологияси режа



Download 0,61 Mb.
bet3/4
Sana21.02.2022
Hajmi0,61 Mb.
#48764
1   2   3   4
Bog'liq
sulfat kislota texnologiya

Контакт оксидлаш. Оксидлаш жараёни экзотермик катализнинг гетероген оксидланиши учун типик мисолдир.
2SO2+O2 2SO3 + 2∙96,7 кДж (500 0С)
Ле-Шателье принципига кўра SO2 ҳосил бўлиши ҳарорат пасайиши ва босим ошиши билан кўпаяди. Юқоридаги реакция учун SO2 нинг SO3 га айланиш даражаси қуйидагича бўлади:
Бу ерда: G-SO3мувозанатнинг миқдори; Gмах-SO3 нинг максимал чиқиш миқдори; РSO2 ва PSO3 – мувозанатдаги мос газлар парциал босимлари ёки ҳажмий концентрациялари. Босим ошиши реакция тезлигини оширади:

Атмосфера босимида атмосфера константасининг температурага боғлиқлиги қуйидаги расмда келтирилган:

Тўғри реакция тезлиги 2SO2+O2 2SO3 3-тартибли реакциялардек бўлади (n=2+1=3), яъни: u= dCSO3/d = k1  C2SO2 CO2




Контакт – оксидлашда платина катализатори фаол ишлайди. Аммо қимматлилиги ва As таъсирида осон заҳарланиги оқибатида бу катализатор буғунги кунда ишлатилмайди. Темир оксиди арзон, мишьяк билан заҳарланмайди. Аммо одатдаги таркбда (7% SO2 ва 11 % О2) катализаторлик фаолиятини 625 0С дан юқорида кўрсатади.


Ваннадий катализатори V2O5 унчалик фаол эмас, аммо мишьякда бир неча минг марта кам (платинага нисбатан) заҳарланади. Асосан 7 % V2O5 гача қўлланилади.
Ваннадийли контакт масса алюминосиликатларга сингдирилган ғоввак гранула, таблеткалардан иборат. 400-600 0С да ишлайди. Ундан юқори температурада фаоллиги камаяди.

Контакт усулида H2SO4 ишлаб чиқаришнинг технологик схемаси расмда келтирилган. SO2 гази чанг ва қуйидагилардан электрофильтрда тозаланиб, 300 0С ҳароратда ярим ювиш минорасида тушади.


Сульфат кислота ишлаб чиқаришнинг технологик схемаси


1 – 1-чи ювиш минораси; 2 - 2-чи насадкаси ювиш минораси ; 3 – хул электрофильтр; 4 –насадкли қуритиш минораси; 5 - турбокомпресор; 6 - трубкали иссиқлик алмашиниш аппарати; 7 - контакт аппарати; 8 - трубкали газ совитгичи; 9 ва 10 - насадкали абсорбцион миноралар; 11 – марказдан кочма насос; 12 - кислот йиггич; 13 - кислот совитгичлар

У ерда совуқ 75 % ли H2SO4 билан ювилади. Газнинг батамом тозаланиши хўл электрофильтрларда амалга оширилади. Газни кўпарос мойи билан қуритиш орқали тозалаш жараёни тўхтайди. Одатда 2 та қуритиш минораси ўрнатилади. Миноралар, газ трубалари ва кислота йиғгичлар ички қисми кислотагабардош ғиштдан ёки диабали плиткадан қопланган пўлатдан қилинади. Қуруқ ҳолдаги SO2 ва SO3 агрессив эмас. Шунинг учун бу газлар юрадиган аппаратлар одатдаги углеродли пўлатдан қилиниши мумкин.


Асосан таёқчали контакт аппарати ишлатилади.
Бу аппарат цилиндрик корпус бўлиб диаметри 3 дан 12 метргача ва баландлиги 10-25 м гача бўлади. Корпус ичига 4-5 панжара контакт масса қўйилади. Қуйидаги расмда замонавий контакт аппаратининг тузилиши келтирилган.
Бу аппаратда суткасига 1000 тоннагача Н2SO4 ишлаб чиқариш имкони бўлади. Аппарат диаметри 12 м, баландлиги 22 метр. Бу реактор идеал сиқиб чиқарувчи реакторлар типига киради.
Олтингугурт III-оксидини абсорбциялаш.
Абсорбция насадкали минораларда амалга оширилади. SO3+H2O H2SO4+9200 Дж
(технология суюлтирилган H2SO4га юттирилади)
Шу билан бирга H2SO4 ишлаб чиқаришни ривожлантириш ривожлантириш тенденциялари мавжуд. Улар-аппаратлар қувватини ошириш, уларни бошқаришни компьютерлаштириш; Жараёнларни интенсивлаш – «қайнар қатламли» (печь ва контакт аппаратларида); олиб бориш ва фаол катализаторлар танлаш; ҳосил бўлиш коэффициентини оширувчи тадбирлар белгилаш – ҳом ашё сарфини камайтириш, зарарли чиқиндиларни камайтириш, утилизациялаш; олтингугуртли бирикмаларнинг (S, SO2, SO3, H2S) ишлатилиш имкониятларини излаш; чиқинди газларни зарарсизлантириш, окава сувларни нейтраллаш кабилардир.
БАЁН ҚИЛИНГАН БУТУН ЖАРАЁННИ ҚУЙИДАГИ ИХЧАМЛАШГАН КЎРИНИШГА ОЛИБ КЕЛИШ МУМКИН:


Download 0,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish