3 –мавзу: статистик жамлаш ва гуруҳлаш статистик гуруҳлаш

Тузилмавий гуруҳлаш - бу бир белги асосида тўплам тизилишини тасвирловчи тақсимот қаторидир. Тузилмавий гуруҳлаш одатда маълум бир белгига қараб тўплам тузилишини таърифлайди. Бунинг учун дастлаб бир белги асосида тақсимот қатори тузилади, сўнгра ҳар қайси гуруҳ учун тузилмани таърифловчи тўплама кўрсаткичлар, масалан гуруҳлаш белгисининг гуруҳлардаги йиғма ҳажми ва у билан яқиндан боғлиқ бўлган белгилар тўплама миқдорлари ҳисобланади ва ниҳоят уларга асосланиб айрим гуруҳларнинг умумий тўпламдаги ҳиссалари аниқланади.

3. Оддий ва мураккаб гуруҳлаш.

• Гуруҳлаш бир ёки бир неча белгилар асосида тузилиши мумкин. Бир белги асосида тузилган гуруҳлаш оддий ёки бир ўлчамли, икки ва ундан ортиқ белгилар асосида қурилган гуруҳлаш мураккаб ёки кўп ўлчамли гуруҳлаш деб аталади. Бир омил белги асосида тузилган аналитик гуруҳлаш ўрганилаётган омил билан натижавий белги орасидаги боғланишни акс эттирса ҳам, аммо бу боғланиш соф ҳолда юзага чиқмайди, чунки омилнинг ўзи бошқа омиллар таъсири остида шаклланади ва шу сабабли натижавий белги ўзгарувчанлиги бевосита ўрганилаётган омил таъсиридан ташқари яна ёт «шовқун» га ҳам боғлиқдир.

3. Иккиламчи гуруҳлаш.

• Статистик гуруҳлашнинг юқоридаги турлари дастлабки ҳар бир объектга тегишли маълумотлар асосида амалга оширилади. Шунинг учун бирламчи гуруҳлаш деб юритилади. Лекин бундай бирламчи гуруҳлашлар билан бир қаторда уларнинг натижаларини қайта ишлаш йўли билан тузиладиган иккиламчи гуруҳлаш ҳам мавжуддир. Бу усулга одатда бирламчи гуруҳлаш натижалари мақсадга мувофиқ бўлмаса, ёки уларни таққослаш мақсадига мослаштириш зарурати туғилганда мурожаат қилинади. Иккиламчи гуруҳлаш икки йўл билан амалга оширилади.: - бирламчи гуруҳлар оралиқларини ихчамлаштириб мақсадга мувофиқлаштириш; - умумий йиғиндига нисбатан айрим гуруҳларнинг салмоғини ихтисослаштириш.

Бирламчи гуруҳлаш

Эътиборингиз учун раҳмат!

• Эътиборингиз учун раҳмат!