3-мавзу. Шарқ уйғониш даврида педагогик фикрлар ва таълимий-аҳЛОҚий фикрларнинг ривожлланиши. Режа

Дидактик қарашлари:
Ал-Хоразмий билиш назариясига мухим ҳисса қўшди. У биринчилардан бўлиб, индукция, дедукция, синов-кузатиш ва синов методларига асос солди.
У биринчи марта инсонлар ўртасидаги муносабатларни математик шаклларда ифодалади.
Ҳиндларнинг ўнлик рақамлари Хоразмий туфайли «Араб рақамлари» номи билан бутун дунёга ёйилди.
Хоразмий хиндларнинг фалакиёт жадвалларини таҳлил етиб, «Хоразмий зижи» номи билан машхур астрономик жадваллар тузди.
Абу Наср Форобийнинг асарларидаги педагогик фикрлар. Асарлари: «Бахт-саодатга еришув тўғрисида», «Фозил одамлар шаҳри», «Ақл маънолари ҳақида», «Шаҳарни ўрганиш ҳақида» ва бошқалар.
Абу Наср Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Тарҳан ибн Аалагҳ ал-Форобий таҳминан ҳижрий 257(милодий 870 йилда) туғилган. У ҳақли равишда ҳамма замонларда ҳам ислом оламининг буюк файласуфларидан бири сифатида тан олинади.Ал Форобий фалсафа, мантиқ соҳаларида изланишлар олб борган, шу билан бирга мусиқа назариясига оид Китаб ал-мусиқа ал-кабир (Буюк мусиқа китоби)ни ёзган. Бироқ унинг енг машҳур асари “Мадина ал-фадила” (Фозил одамлар шаҳри)ни гайриплатон йўналиши вакиллари томонидан Платон давлатчилиги билан таққослаганлар. Фаробийнинг кўп томли асарлари “Бахтсаодатгаэришувтўғрисида”, “Ихсо – ал - улум”, “Илмларнингкелибчиқиши”, “Ақлмаъноларитўғрисида”асарларни ўз ичига олган.
Дидактик қарашлари: Ал-Хоразмий билиш назариясига мухим ҳисса қўшди. У биринчилардан бўлиб, индукция, дедукция, синов-кузатиш ва синов методларига асос солди.
У биринчи марта инсонлар ўртасидаги муносабатларни математик шаклларда ифодалади.
Ҳиндларнинг ўнлик рақамлари Хоразмий туфайли «Араб рақамлари» номи билан бутун дунёга ёйилди.
Хоразмий хиндларнинг фалакиёт жадвалларини таҳлил етиб, «Хоразмий зижи» номи билан машхур астрономик жадваллар тузди.
Абу Наср Форобийнинг асарларидаги педагогик фикрлар. Асарлари: «Бахт-саодатга еришув тўғрисида», «Фозил одамлар шаҳри», «Ақл маънолари ҳақида», «Шаҳарни ўрганиш ҳақида» ва бошқалар.
Педагогик қарашлари:Форобий биринчи бўлиб таълим ва тарбияга таъриф берган олимдир: Таълим – сўз ва ўрганиш билангина амалга оширилади. Тарбия – еса амалиёт, иш-тажриба билан амалга оширилади. Таълим-тарбия икки йўл билан амалга оширилади: қаноатбахш, илхомлантирувчи сўзлар ва мажбур етиш.Ҳар кимки илм, ҳикматни деса, уни ёшлигидан бошласин, сўзининг устидан чиқсин, ёмон ишлардан сақланадиган бўлсин, ҳиёнат, макр ва ҳийлалардан узоқ бўлсин, диёнатли бўлсин, илм ва аҳли илмдан мол-дунёсини аямасин.
Инсон яхши тарбия кўрмаган ва турмушда яхши тажриба орттирмаган бўлса, у кўп нарсаларни назарга илмай ва улардан жирканади. Бундай нарсалар унга ноўрин бўлиб кўринган нарсалар зарурий бўлиб чиқади.
Абу Райҳон Берунийнинг илмий-педагогик қарашлари. Асарлари:«Минерология», «Геодезия», «Ҳиндистон», «Қадимги халқлардан қолган ёдгорликлар», «Сайдана» ва бошқалар.
Илмий-педагогик қарашлари:Беруний инсонни табиатнинг енг олий камолоти деб қарайди. У инсоннинг маънавий қиёфасидаги барча ахлоқий хислатларни яхшилик ва ёмонлик каби икки турга бўлади. Беруний таълимотига кўра инсон камолотида уч нарса мухим ролъ ўйнайди:
1.Ирсият. 2.Муҳит. 3.Тарбия.
Берунийнинг илмий билимларни егаллаш йўллари, усуллари хакидаги фикрлари хозирги давр учун ҳам долзарбдир.
Абу Али ибн Синонинг тарбия ори ълим ҳақида. Асарлари: «Тадбир ал-Манозил», «Тиб қонунлари» «Ахлоқ ҳақида рисола», «Бурч ҳақида рисола», «Ал-конун», «Ишқ ҳакида рисола», «Хай ибн-Якзон», «Донишнома» ва бошқалар.