3-Mavzu: O`rta podsholik davrida Misr davlati. Rеja

7. Giksoslarning Misrni istilo qilishi

Giksоslar istilоsi va Misr davlati parchalanishi. O’rta Podsholik davrining oxirida eramizdan avvalgi XVIII asrda «giksoslar» deb atalgan osiyolik qabilalar Misrga bostirib kirgan: keyinroq paydo bo’lgan va antik dunyo avtorlarining asarlarida saqlanib qolgan tarixiy ma’lumotlar qabila nomi bo’lmish bu «giksoslar» degan so’zni «cho’ponlarning xokimlari» degan misrcha so’zning buzib aytilganidir, deb ta’riflaydi. Bunday ta’rif xaqiqatdan ham bo’lmasa xam extimol.Giksos qabilalari O’rta Podsholik davri bilan Yangi Podsholik davri o’rtasida Misrga juda ko’plab bostirib kirganlar, mamlakatning anchagina qismini ishg’ol qilganlar. Misrda ular yuz yildan ortiqroq hukmronlik qilganlar. Giksoslar butun alomatlarga ko’ra, ko’chmanchi qabilalar guruhi bo’lib, xo’jalik va madaniy taaqqiyot darajasi jixatidan misrliklarga qaraganda ancha past turganlar «Giksoslar» degan nom xaqiqatan ham misrcha so’zlardan kelib chiqqan, masalan, cho’l mamlakatlarining xukmronlari» («xekau xasut») degan so’zlardan kelib chiqqandir, deb o’ylash uchun hama asoslar bor. Misrliklar Misrning shimoli-sharqiy tomonida yashagan osiyolik ko’chman- qabilalarning hokimlarini shunday deb atagan bo’lsalar ham extimol.

Giksoslarning Misrga bostirib kirib, mamlakatning anchagina qismini istilo qilish protsessi ancha uzoqqa cho’zilgan. Misrning ichki zaifligidan mamlakatda borayotgan keskin ijtimoiy kurashlar natijasida, davlat bir qancha mayda mustaqil knyazliklarga bo’linib ketgan; bu knyazliklar orasida bir qadar ko’zga ko’ringani faqat Fiva bo’lib, unda «ja­nub podsholari» dinastiyasi mustaxkamlangan. Osiyolik qabilalar mana shu axvoldan foydalanib, asta-sekin deltaga kirib kela boshlaganlar va u yerdagi yaylovlarni bosib ola boshlaganlar. Osiyolik askarlar otryad-otryad bo’lib, Quyi Misrdagi mayda podsholarga xizmatga qilib, ular qo’shinining asosini tashkil etganlar. Osiyolik qabilalarning boshliqlari bu mayda podshochalardan katta-katta yer uchast kalari va xatto butun-butun viloyatlarni boshqarishga olganlar. Giksoslar Misrga dastlab tinchlikcha kirib kelga bo’lsalar, keyin uni xarbiy yo’l bilan bosib olganlar. Ichidan zaiflashib qolgan Misr osiyolik istilochilarga, giksoslarga yem bo’lgan.