3-Mavzu: O’qituvchi faоliyatidа pedаgоgik qobiliyat

Umu­miy va maxsus bilimlarni o‘zlashtirish, shuningdek, kasbiy maho­rat­ni egallash jarayonida qobiliyat mukammallashib va rivojlanib boradi.

Qobiliyatga yaqinroq turadigan tushunchalar ko‘nikma va malaka­lardir.

Ko‘nikmalar –

o‘qituvchining kasbiy faoliyati jarayonida hosil qi­lin­gan tajriba va bilimlar asosida bajariladigan ishning mukammal usuli.

Malakalar –

o‘qituvchining ongli faoliyatni bajarishi jarayonida hosil qilingan kasbiy intellektual faoliyatning avtomatlashgan komponentlari yig‘indisi.

Demak, QOBILIYAT ko`nikma va malakalarning paydo bo`lish jarayonida shakllanadi.
Pedagogik qobiliyat – bu qobiliyat turlaridan biri bo‘lib, kishining pedagogik faoliyatga yaroqliligini va shu faoliyat bilan muvaffaqiyatli shug`ullana olishini aniqlab beradi.
Pedagogik psixologiyada o‘qituvchilik faoliyatida pedagogik qobiliyatlarning tutgan o‘rnini ilmiy izohlab berishga oid samarali tadqiqotlar olib borilgan.
Yirik olim F.N.Gonobolin pedagogik qobiliyatlarni quyidagi turlarga ajratishni taklif etadi:

• 
  didaktik qobiliyatlar (bu oson yo‘l bilan murakkab bilimlarni o‘quvchilarga tushuntira olishdir);
  
• 
  akademik qobiliyatlar (barcha fanlar yuzasidan muayyan bilimlarga ega bo‘lishlik)
  
• 
  pertseptiv qobiliyatlar (qisqa daqiqalarda o‘quvchilar holatini idrok qila olish fazilati)
  
• 
  nutq qobiliyatlari (qisqa daqiqalarda o‘quvchilar holatini idrok qila olish fazilati)
  
• 
  tashkilotchilik qobiliyati (sinf-guruh yoki jamoani uyushtirish va uni boshqarish iste’dodi)
  
• 
  avtoritar qobiliyatlar (o‘zining shaxsiy xususiyati, bilimdonligi, aql-farosatliligi, mustahkam irodasi bilan obro‘ orttirish uquvchanligi.)
  
• 
  kommunikativ qobiliyatlar (muomala va muloqot o‘rnata olish)
  
• 
  pedagogik xayolot ( insonning kelajagini oqilona tasavvur qilishdan iborat bashorati)
  
• 
  diqqatni taqsimlay olish qobiliyati (insonning kelajagini
  oqilona tasavvur qilishdan iborat bashorat)
  

R: 2. Pedagogik qobiliyatning turlari va ularning tavsifi.