3-мavzu: Matn va uning turlari

Sarlavha, kichik sarlavha va matn xususiyatlari. Ko‘plab kitob va maqolalarda sarlavha ham, kichik sarlavha ham bor. Huquqlar borligiga huquq: Yevropa ittifoqi Fuqarolik amaliyoti va siyosiy Konstitutsiyasi Sarlavha odatda qisqa bo‘ladi va ko‘zga tashlanarli maqsadda bo‘lishi mumkin; kichik sarlavha esa ko‘proq e’tibor markazi haqida ma’lumot beradi. Mos matn topilgandan so‘ng, o‘qishdan oldin quyidagi matn xususiyatlarini tekshirib ko`rish lozim: O‘z sohasida yozivchi taniqlimi? U yana nimalarni chop ettirgan? Nashr sanasi va nusxa. Agar ikkinchi nashr bor bo`lsa birinchisidan foydalanmang.
Mundarija. Asosiy bo‘lim va boblar ro‘yxati. Bu sizga qidirayotgan mavzuyingizga qancha joy berilganini ko‘rsatishi kerak.
Muqaddima yoki so‘zboshi. Muallif yozish uchun sabablarni keltiradigan joy va yana matn qanday tashkil qilinganini ifodalaydi.
Manbalar. Bu ro‘yxat barcha muallif foydalangan manbalarni ko`rsatadi va matnda keltiriladi ( bu odatda AQShda bibliografiya deyiladi).
U sizga ko‘proq o‘qish uchun ba’zi takliflar berishi kerak.
Bibliografiya. Bular muallif foydalangan, ammo aynan keltirmagan manbalardir. Bibliografiya asosan qisqa yozuv mashqlariga talab qilinmaydi (AQShda bu odatda manbalar ro‘yxatiga beriladigan nom)
Ko‘rsatkich. Alifbo tartibida berilgan barcha mavzular ro‘yxati va kitobda keltirilgan nomlar. Agar siz shaxs haqida ma’lumot qidirayotgan bo‘lsangiz ko‘rsatkich sizga shaxs qayd etilganmi yo‘qmi va necha marta ekanligini ko‘rsatadi.
Referatlar o‘qish. Referatlar odatda jurnal maqolalariga tayyorlov- nusxa sifatidadir. U tadqiqotchilarga to‘liq maqolani o‘qishga arziydimi yo‘qmi aniqlab beradi. Referatlar odatda standart tuzilishga ega:
Fakt va fikrlar. O‘qiyotganda fakt va fikrlarning farqiga borish muhim. Masalan, Malayziyaning poytaxti Kuala Lumpur. Kuala Lumpur mehmondo‘st shahar.
Bundan tashqari, o‘quvchi faktlar to`g`riligiga ishonch hosil qilishkerak.
Masalan: Singapur ekvatorning yaqinida joylashgan (haqiqat)
Siz ma’qullanmagan fikrlar yoki siz xato deb o`ylagan faktlardan iborat matnga ehtiyot bo`lishingiz kerak.