3-mavzu. Ilmiy axborotlar bilan ishlash, mutolaa qilish, yozma va og’zaki shaklda bayon qilish Режа

АННОТАЦИЯ
Аннотация - қандайдир нашр ҳақидаги қисқа ахборот; ҳужжат, унинг бир қисми ёки ҳужжатлар гуруҳининг мақсади, мазмуни, шакли ва бошқа ўзига хос хусусиятлари нуқтаи назаридан тавсифномаси.
Аннотация бошланғич ҳужжатда сўз борадиган саволга жавоб беради.

1. Қуйидаги аннотациялар қандай турда бўлиши кераклигини белгиланг: - диплом ишиники;

- диссертацияники;
- китобники.
2. Аннотацияларга мисоллар келтиринг.

Аннотация тузилмаси

Аннотацияни тузишдаги асосий хато – ахборотнинг кўплиги, фикрларни ифодалашда гапларнинг узунлиги, даврларнинг ишлатилиши!
Ортиқча нарсалар: кириш сўзлари ва гаплари, мураккаб гаплардан қочинг!
“Клишелаштирилган” иборалардан фойдаланиб, бир қатор мақолаларга аннотациялар тузинг:


ИЛМИЙ НАШРГА МАҚОЛА
Мақола – бу мустақил илмий тадқиқот бўлиб, у долзарб илмий муаммо бўйича ўз фикрларини баён қилишдир.

Мақола ёзишга киришишдан олдин қуйидаги саволларга жавоб беринг:

- материалдан қандай хулоса чиқариш керак?
- иш мазмуни нимадан иборат бўлади?
- мақола нима учун ёзилади?
Агар Сиз ўз мақолангиз якунини «кўриб турган бўлсангиз», унда иш пухта бўлиши керак.

Илмий асарлар тўпламида мақола шаклида берилган материални ўқинг.

Нуқсонларини топинг. Қуйидаги саволларга жавоб бериб, матнни тузатинг:
- мазмун мавзуга мувофиқми?
- мақоланинг асосий тезиси нимадан иборат ва ишнинг ҳамма қисмлари унга бўйсундирилганми? - мақоланинг қисмлари бир-бирига нисбатан пропорционалми?
- мантиқликнинг бузилишлари йўқми?
- иш илмий услуб талабларига жавоб берадими?
- нутқий хатолар борми?
- ишнинг умумий савиялиги қандай?


ЭССЕ
Эссе ҳажми таклиф қилинган мавзудаги 1000 сўздан 5000 сўзгача бўлган асардир.
Эссе – бу муаллифнинг алоҳида индивидуал позициясига эга эркин шаклдаги баён бўлиб, қандайдир буюм ёки қандайдир сабаб бўйича умумий ёки олдиндан билдирилган фикр-мулоҳазалардан иборатдир.