3-mavzu. Gravitatsiyava flotatsiya usulida boyitishning nazariy asoslari. Cho’ktirish usuli va og’ir suyuqliklarda boyitish asoslari. Reja: Gravitatsiya usulida boyitishning nazariy asoslari. Cho'ktirish usulida boyitishning mohiyati

R - O - S - S - MeS
bunda: Me — odatda kaliy yoki natriy,
R — uglevodorod radikali - gomologik qatordagi radikallardan biri. (CH 3 -metil, C2H 5 -etil, C3H 7-propil, C4H9-butil va hokazo). Ksantogenatning nomi radikal va metallning nomidan hosil qilinadi. Aeroflotlar — tiofosfor kislotaning hosilalari. Ular qattiq va suyuq holda boiadi. Suyuqlaridan krezil aerofloti, qattiqlaridan sodali Aeroflot keng tarqalgan.
Aminlar va ularning tuzlari. Aminlar silikatli minerallarning flotatsiyasida ishlatiladi. Birlamchi (RNH2 ), ikkilamchi (R^NH) va oichamli (R3N) aminlar mavjud. Bu turdagi to‘plovchilaming ko‘p ishlatiladigani C12H25NH2— lauril amin va uning xlorli tuzi C!2H25NH2 — xlorli lauril ammoniy. To‘plovchilar anionli va kationli to‘plovchilarga boiinadi. Agar gidrofoblovchi ion anion boisa, anionli to‘plovchi, kation boisa kationli to‘plovchi deyiladi.

So‘ndiruvchilar
So‘ndiruvchilar mineral* zarra — suv chegarasida ta’sir qiladi.
So‘ndiruvchilami bo‘tanadan ko‘pikka o‘tishi kerak boimagan mineral zarralarning flotatsion qobiliyatini susaytirish maqsadida ishlatiladi. Amalda so‘ndiruvchilar sifatida ishqor, ianidlar, rux kuporosi, natriy sulfidi, natriy silikati, organik kolloidlar va hokazolar ishlatiladi. Ishqorlaming so'ndiruvchi ta’siri metallarning qiyin eruvchi gidrat oksidlarini hosil qilishi bilan bogiiq. Ishqorlar temir va nikel suffidlarining flotatsion qobiliyatini so‘ndiradi. Sianidlarning so‘ndiruvchi ta’siri uning to'plovchini eritishidadir. Sianidlar rux, temir va nikel sulfidlarini so'ndiradi. Flotatsiya amaliyotida Na CN, KCN, Ca(CN)2 va biroz miqdorda ishqor saqlovchi texnik
mahsulot — sianqotishma ishlatiladi. Sianidlar suvda yaxshi eriydi. Ular suvli eritmalarda kuchli zahar hisoblangan vodorod sianid ajratib gidrolizlanadi: Na CH + OH'= Na OH + H C H t Sianidlar gidrolizga uchramasligi uchun jarayon ishqoriy muhitda olib boriladi. Rux kuporosi (rux sulfati) ZnS047H20 sfalerit (ZnS)ni so‘ndirishda
ishlatiladi. Rux kuporosi neytral va ishqoriy muhitda Zn(OH)2
cho‘kmasini, soda ishtirokida Z nC 03 cho'kmasini hosil qiladi va bu cho‘kmalar sfalerit yuzasiga yopishib, uni so‘ndiradi.
Natriy sulfidi Na2S — molibdenit (MoS2) dan tashqari hamma
sulfidlarni so‘ndiradi, suvda natriy sulfid kuchli asos va kuchsiz kislotaning tuzi sifatida gidrolizga uchraydi hamda kuchli ishqoriy muhitni hosil qiladi. Natriy sulfidi ko‘proq qo‘shilganda bo‘tana erkin holdagi sulfid S va gidrosulfid HS ionlari hosil bo'ladi va ular ksantogenat ionlarini mineralning sulfidlashgan yuzasi bilan o‘zaro ta’sirini to'xtatadi.