3-Mavzu. Dorixona gigiyenasining umumiy asoslari. Kimyo-farmatsevtika korxonalarida yoritilganlik Ma’ruzaning maqsadi

Binolarning
tabiiy
yorug‘liq
bilan
yoritilganlik
darajasini
belgilab
beradigan omillar
Binolarning tabiiy yorug‘lik bilan yoritilganlik darajasi quyidagi omillarga bog‘liq. 
Yorug‘lik iqlimi.
Quyosh nurlarining intensivligi joyning geografik kengligi, quyoshning 
nechog‘li baland turganligi, havoda bulut bor-yo‘qligi va atmosfera havosining nechog‘li 
musaffoligiga qarab o‘zgarib turadi. Tabiiy yorug‘lik bilan yoritilish darajasining mazkur joyda 
kun soatlari va yil oylari sari o‘zgarib turishi o‘sha joyning 
yorug‘lik iqlimi
 
deb ataladi. 
Qurilishni loyihalashtirishda yorug‘lik iqliminiig shart-sharoitlari hisobga olinadi: shu 
sharoitlarga qarab binolar hammadan qulay qilib (kungay tomonga yoki terskay tomonga 

---

qaratib) solinadi, deraza o‘rinlari va normal yorug‘ tushib turishi uchun zarur deraza yuzalari shu 
sharoitlarga qarab tanlanadi va olinadi. 
Derazalarning orientatsiyasi.
Derazalarning kunga yoki teskari tomonga qaragan 
bo‘lishi binolarning tabiiy yorug‘lik bilan yoritilishiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Binolarning kunga 
tomonga nisbatan to‘g‘ri qurishni derazalar orqali xonalarga tik quyosh nurlari tushib turishiga 
imkon beradi, bu - sog‘lomlashtiruvchi kuchli omildir. 
Turarjoy binolarida gigiyena nuqtai nazaridan har bir xonaga tik quyosh nurlari tushadigan 
va yilning har qanday faslida ham xonaga imkoni boricha uzoqroq oftob tushib turadigan bo‘lishi 
zarur deb hisoblamoq kerak. 
O’z-o‘zidan ravshanki, binoni qaysi tomonga qaratib qurish kerakligini aniqlashda iqlim 
xususiyatlarini hisobga olmoq lozim: bir tomondan xonalarga tik quyosh nurlari yetarlicha tushib 
turadigan bo‘lishi, ikkinchi tomondan esa yilning issiq faslida xonalarning ortiqcha qizib 
ketishiga yo‘l qo‘yilmaydigan bo‘lishi kerak. Mo‘‘tadil iqlimda (45° shimoliy kenglikdan 
shimolroqda) turarjoy xonalarining derazalari janubi-sharq, janubga qarab turadigan bo‘lsa, 
hammadan qulay xisoblanadi.