3-Mavzu: Buyruqlar tizimi arxitekturalari Reja

Buyruqlar tizimi arxitekturalari:

• 
  CISC (Complex Instruction Set Computer)-to’laroq buyruqlar to’plami;
  
• 
  RISC (Reduced Instruction Set Computer)-qisqartirilgan buyruqlar to’plami
  
• 
  VLIW (Very Long Instruction Word)-o’ta katta uzunlikdagi buyruqlar
  

CISC (Complex Instruction Set Computer)

• 
  To’laroq buyruqlar to’plami kompyuteri (CISC) - bu bitta ko'rsatmalar bir nechta past darajadagi operatsiyalarni bajarishi mumkin bo'lgan yoki ko'p bosqichli operatsiyalarga yoki bitta ko'rsatmalar doirasida rejimlarni aniqlashga qodir bo’lgan buyruqlar to’plami.
  

RISC (Reduced Instruction Set Computer)

• 
  Qisqartirilgan buyruqlar to’plami (RISC) - eng qisqa vaqt ichida eng oddiy ko'rsatmalar bilan hisoblash vazifalarini bajarishga mo'ljallangan har qanday mikroprotsessorlar oilasidan foydalangan holda ma'lumotlarni qayta ishlovchi buyruqlar. RISC - bu CISC-ning teskarisi. [5]
  

Risc vs Cisc

RISC	CISC
Focus on software (Dasturiy ta'minotga e'tibor qaratish)	Focus on hardware (Uskunaga e'tibor qaratish)
Uses only Hardwired control unit (Faqat qattiq simli boshqaruv blokidan foydalanish)	Uses both hardwired and micro programmed control unit (Ham simli, ham mikro dasturlashtirilgan boshqaruv blokidan foydalansh)
Transistors are used for more registers (Transistorlar ko'proq registrlar uchun ishlatiladi)	Transistors are used for storing complex Instructions (Transistorlar murakkab ko'rsatmalarni saqlash uchun ishlatiladi)
Fixed sized instructions (Ruxsat etilgan o'lchamdagi ko'rsatmalar)	Variable sized instructions (O'zgaruvchan o'lchamdagi ko'rsatmalar)
Can perform only Register to Register Arithmetic operations (Arifmetik amallarni ro'yxatdan o'tkazish uchun faqat ro'yxatdan o'tishni amalga oshirish)	Can perform REG to REG or REG to MEM or MEM to MEM
Requires more number of registers (Ko'proq registrlar sonini talab qilish)	Requires less number of registers (Kamroq registrlar sonini talab qiladi)
Code size is large (Hajmi katta kodlar)	Code size is small (Hajmi kichik kodlar)
An instruction execute in a single clock cycle (Ko'rsatma bitta soat siklida bajariladi)	Instruction takes more than one clock cycle (Ko'rsatma bir soatdan ko'proq vaqtni oladi)