3-mavzu: Bosim to’g’risida umumiy tushunchalar. Bosim o’lchash asboblarining tasnifi. Suyuqlikli bosim o’lchash asboblarining tuzilishi va vazifasi. Suyuqlik manometrlari, ularning tuzilishi va ishlash printsiplari

Elektron voltmetrlar
Elektron volьtmetrda o’lchanaetgan kuchlanish analogli elektron qismlar yordamida o’zgarmas tokka aylantiriladi va magnitoelektrik o’lchash asbobiga beriladi. Afzalliklari: sezgirligi, keng chegaralari (nanovolьtlardan, kilovolьtlargacha), chastotaviy kengligi (o’zgarmas tokdan megagertslargacha)
O’zgarmas tok voltmetrlari

Bu turdagi elektron volьtmetrlar kirish kuchlanishi bo’lgichi kabi, o’zgarmas tok kuchaytirgichi (O’TK) va magnitoelektrik o’lchash mexanizmi (MO’M) dan tuzilgan.

O’lchash mexanizmi strelkasining og’ish burchagi:

bunda K_kb, K_o’tk-qismlarning o’zgartish (kuchaytirish) koeffitsentlari. Su-MO’Mning kuchlanishga sezgirligi, Kv = Kkb Ko’tk  Su- elektron volьtmetrning o’zgartish koeffitsenti,
Ux-o’lchanaetgan kuchlanish.
Bo’lgich va kuchaytirgichlarning ketma-ket ulanishi asbobni sezgir va ko’p chegarali qiladi. Lekin kuchaytirgich nulini siljishi (dreyf nulya) tufayli asbobning sezgirlikni yanayam oshirib bo’lmaydi.
SHuning uchun bunday asboblarda (O’TK) ning kuchaytirish koeffitsenti birga yaqin Ko’tk  1 O’TKning asosiy vazifasi - katta kirish qarshiligini ta’minlash. Bunday volьtmetrlar natijada uning eng kichik kuchlanishini o’lchay oladigan diopazonning yuqori chegarasi o’n yoki bir necha millivolьtdan kam bo’lmaydi. Aniqlik klassi esa 1-6. O’zgarmas tokli o’ta sezgir o’zgarmas tokli volьtmetrlarni yaratish uchun nulp siljishining ta’sirini yo’qotish kerak. Buning uchun O’TK ni modulyator-demodulyator sxemasi bo’yicha qurish kerak.
O’zgaruvchan tok kuchaytirgichi K o’zgarmas signalni o’tkazmaydi. SHuning uchun unda O’TK ga xos nulning siljishi yo’q. Generator G M-DM sistemasini sinxron ravishda boshqarib turadi. Modulyatorning chiqishida Vx ga mos bo’lgan impulьslar Um hosil bo’ladi. Ularni K~
da kuchaytirib DM da yana o’z holiga qaytarib (ya’ni Ux holiga) o’lchash mexanizmiga beradi. Demodulyator DM kuchaytirgich chiqishidagi o’zgaruvchan signalni o’zgarmas tokli kuchlanishga aylantirishi natijasida uning chiqishidagi kuchlanishning o’rta qiymati Uur =KUx, ya’ni kirish kuchlanishiga proportsional bo’ladi. Nul siljishining yo’qligi tufayli K~ ning qiymati juda katta (3,33*10 ⁵ gacha) bo’lishi mumkin. Natijada bunday volьtmetrning eng kichik kuchlanishni o’lchay oladigan diapazonning yuqori chegarasi bir necha mikrovolьt bo’lishi mumkin.