3-мавзу. Билиш жараёнлари: Диққат ва сезги Режа

2-вазифа “Сезгиларнинг нерв-физиологик асоси” юзасидан фикрингизни FSMU методи бўйича баён этинг.
F-Сезги органларимизга таъсир этадиган нарсалардаги айрим хоссаларнинг миямизда шу тариқа бевосита акс этиши сезги деб аталади. Идрок - сезги аъзоларимизга таъсир қилиб турган нарсаларнинг онгда бевосита акс этишидир. Сезгилар одатда содда, элементлар психик процесслар деб ҳисобланади, идрок эса мураккаб психик процессдир.Идрок битта сезги органининг иши бўлавермай, балки бошқа бир қанча сезги органлари, бир қанча анализоторларнинг фаолияти махсулидир. Булардан ташқари, идрокнинг яна аралаш тури ҳам бор. Кўп ҳолларда идрокимиз таркибига ўтмишдаги тажриба билан бирга ҳаёл тасаввурлари ҳам киради. Идрок таркибига тафаккур ва нутқ фаолияти ҳам киради. Бунда тафаккур ва нутқ фаолияти, аввало идрок қилинаётган нарса ва ходисанинг номини овоз билан ёки ўз ичидан айтишга ва билишда ифодаланади. Идрокнинг активлигига аввало унга боғлиқ бўлган хиссий кечинмалар сабаб.
S-Сезги оддий психик жараён булиб, лекин одам хаётида мухим ахамиятга эга. Сезги органларига бевосита таъсир килиб турган нарса ва ходисаларнинг айрим хоссаларини онгимизда акс эттириш сезги деб айтилади.Инсон билиш фаолияти сезгилардан бошланади. Бу борада сезги хакида тушунча, вокеликни сенсор акс ээттириши ва фаолиятида сезгиларнинг роли, шу жумладан спортда. Сезгиларни таснифи. Сезгиларнинг асосий конуниятлари. Сезгирлик ва сезги чегаралари. Адаптация, сенсибилизация ва сенестизия.
M-_Сезги органларимизга таъсир этадиган нарсалардаги айрим хоссаларнинг миямизда шу тариқа бевосита акс этиши сезги деб аталади. Идрок - сезги аъзоларимизга таъсир қилиб турган нарсаларнинг онгда бевосита акс этишидир. Сезгилар одатда содда, элементлар психик процесслар деб ҳисобланади, идрок эса мураккаб психик процессдир. Идрок битта сезги органининг иши бўлавермай, балки бошқа бир қанча сезги органлари, бир қанча анализоторларнинг фаолияти махсулидир. Булардан ташқари, идрокнинг яна аралаш тури ҳам бор. Кўп ҳолларда идрокимиз таркибига ўтмишдаги тажриба билан бирга ҳаёл тасаввурлари ҳам киради. Идрок таркибига тафаккур ва нутқ фаолияти ҳам киради. Бунда тафаккур ва нутқ фаолияти, аввало идрок қилинаётган нарса ва ходисанинг номини овоз билан ёки ўз ичидан айтишга ва билишда ифодаланади. Идрокнинг активлигига аввало унга боғлиқ бўлган хиссий кечинмалар сабаб бўлади.
U-Сезги аъзолари ёки анализаторлар деб шундай тузилмаларга айтиладики, улар воситасида нерв тизими ташқи мухитда ва организмнинг ўзидан қитиқланишларни олиб, қитиқланишларни сезги шаклида қабул қилади._ Сифат – мазкур сезгининг асосий хусусияти бўлиб, уни бошқа сезги турларидан фарқлайди ва айни шу сезги тури доирасида ўзгариб туради. Сезгининг жадаллиги унинг миқдорини ифода этадиган хусусият бўлиб, таъсир келаётган қўзғатувчининг кучи ва рецепторнинг функционал ҳолати билан белгиланади. Сезгининг давомийлиги унинг вақтинчалик хусусияти ҳисобланади. Билинар – билинмас сезги ҳосил қилувчи қўзғатувчининг минимал кучи сезгирликнинг қуйи чегараси дейилади.