3 маъруза режа: Сорбция, адсорбция, абсорбция, хемосорбция ва капилляр конденсация тушунчалари

Қ – Г адсорбциясини кўриб чиқиш қулайдир.

• Қаттиқ жисм сиртидаги адсорбция

• Қаттиқ жисм юзасида хар хил газ ёки суюқлик буғи молекулаларининг адсорбцияланиши адсорбат босимига боғлиқ. Адсорбат босимининг ортиши билан адсорбция маълум чегарагача ортади, сўнгра ўзгармай қолади. Адсорбциянинг бу қиймати тўйинган адсорбция (ёки максимал солиштирма адсорбция) дейилади (Г∞).

• Г∞

• 3

• 2

• Р, моль / дм 3

• Г,

• моль / м2

• 1

• Ютилиш жараёнининг энг муҳим характеристикаси ўзгармас ҳароратда (Т=const) ютилган модда миқдори (Г)нинг газ босими ёки эриган модданинг мувозанатдаги концентрациясига боғлиқлик графигидир. Бу боғлиқлик – адсорбция изотермаси дейилади.

• 1-расм. Адсорбция изотермаси

• 1 – расмда адсорбция изотермаси келтирилган. Изотерма 3 қисмдан иборат:
• Кичик концентрацияларда адсорбция босим (концентрация)га пропорционал тарзда тез ортиб боради ва тўғри чизиқ кўринишида бўлади (1-қисм);
• концентрация ортиши билан адсорбция секинлашади, изотерманинг бу қисми (2-қисм) парабола кўринишида;
• юқори концентрацияда адсорбция тўйинган ҳолатга ўтади ва адсорбция ўзгармай қолади (Г) (3-қисм).
• Бунда концентрациянинг ортиши адсорбцияга таъсир кўрсатмайди.

• Қаттиқ жисмда газларнинг адсорбцияси ҳароратни ортиши билан пасаяди. Молекуляр-кинетик нуқтаи-назардан, ҳарорат ортиши билан адсорбциянинг пасайиши адсорбат молекулаларининг иссиқлик ҳаракатини ортиши билан тушунтирилади (1-расм).

•