3-maruza. Plug nazariyasi asoslari. Plugning ishchi sirti. Lemexli – ag'dargichli sirtlarini loyixalashda nazariya asoslari. Qatlam

 
 
11-rasm. 
1-rama; 2-korpus; 3-chimqirqar; 4-disksimon pichoq; 5-tayanch 
g'ildiragi; 6-rostlash mexanizmi; 7-o'rnatgich
 
 
12-rasm. Yarimo'rnatma plug sxemasi
1-o'rnatish mexanizmi 
G'ildirak markazidan o'rnatkichgacha bo'lgan masofa 
l
k
≥
l 
(n-1)/3. 
Tayanch g'ildirakning asosiy korpusdan uzoqligi 
l
p
= (1,2 ... 1,5)a
max
. 
O'rnatma pluglar nisbatan engil, manyovrchan bo'ladi, dala oxirida 
qayrilish joyining eni kichik, tirkalma plugga nisbatan unumli ishlaydi. 
Yarimo'rnatma pluglar
(12-rasm) ikki xil sxemada tayyorlanadi: 
paxtachilikka moslashtirilgan qo'sh qavatli yarimo'rnatma PD-4-35 
plugining old qismi o'rnatma pluglarniki kabi traktorga uch nuqtada 
(to'rt zvenoli mexanizm yordamida) birlashtiriladi; sakkiz korpusli 

---

yarimo'rnatma PPN-8-35 va PTK-9-35 pluglari esa traktorga radial 
mexanizm yordamida bir nuqtada birlashtiriladi. Barcha yarimo'rnatma 
pluglar g'idravlik boshqariladigan va o'zi o'rnashadigan ketingi 
g'ildiraklar bilan jihozlanadi. Ramaning old qismidagi pasaytirgich 
plugning o'rnatish nuqtasini past-baland siljitishga imkon beradi.
 
Yer haydash chuqurligi tayanch g'ildirak yordamida rostlanadi. 
Plug traktorning ketingi gidravlik o'rnatish mexanizmi 1 yordamida 
transport holatga ko'tarilganda uning ketingi qismi ketingi g'ildirakka 
tayanadi.
TUPROQ PALAXSALARINI AG'DARIB HAYDASH 
JARAYONI
Plugga chimqirqar o'rnatmasdan er haydaganda tuproq palaxsasi 
o'z shaklini saqlagan holda aylantirib ag'dariladi yoki uvalanadi, egat 
tubiga nisbatan ma'lum burchak hosil qilib yotqiziladi. Plug ilgarilama 
harakatlanganda qirqadi korpus to'g'ri burchaklik kesimli palaxsalarni 
qirqadi. Palaxsa o'lchamlari korpusning qamrash kengligi va haydash 
chuqurligiga bog'liq. Tuproq palaxsalarini ag'darib haydash jarayonini 
o'rganishdan maqsad plug korpusi hosil qiladigan egatning ko'ndalang 
profilini qurishdan iborat. Qurilgan egat profili shudgor sirtining tekislik 
darajasini va plug bilan qanday chuqurlikda haydash mumkinligini 
aniqlashga imkon beradi. Tuproq palaxsasini ag'darish jarayonini 
o'rganishda, 
ya'ni 
egat 
ko'ndalang 
profilini qurishda 
palaxsa 
uvalanmasdan ag'dariladi deb faraz qilinadi.