3-Ma'ruza: Park-bog’ qurilishining qisqa tarixiy sharhi. Qadimgi sharq bog’ va parklari. Bog’ va park so’zlarining ma’nosi: Bog’

Qadimgi Mesopotamiya: Ossuriya va Bobil bog‘lari
Dunyoning yetti mo‘jizasidan biri hisoblangan «osma bog’lar» nafaqat Qadimgi Bobilnning, balki butun Sharqning ham landshaft me’morchiligi va dizaynidagi eng go‘zal namunalaridan biri bo‘lgan
Bog'lar Frot daryosidan charxpalak yordamida chiqarilgan suv bilan sug‘orilgan. Har bir qavatga faworalar, qavatlararo shalolalar ishlangan. Qavatlarni ko‘tarib turuvchi yo‘g‘on ustunlar ichi bo'shliq bo‘lib, ularga tuproq solingan va dov daraxtlar ekilgan. Daraxtlar tabiiy tartibda, ya’ni yuqori qavatlarga dov-daraxtlar, pasti pog'onalarga esa pastqamlari ekilgan. Ossiriya va Bobilga palma, kiparis, kedr, shamshod, chinor va eman daraxtlari qadimdan xos bo'lgan. Bog'ning eng yuqori qavatiga go'zal va nafis ko'shk- saroy ishlanib, undan butun shahar husni, bog‘ning quyi qismi, Frot daryosining suvi va sohili ko'rinib turgan. Qavatlardagi ustunlar orasidagi bo‘shliqlar esa bezatilib, usti yopiq oromgoh ayvonlar tarzida xizmat qilgan. Bundan tashqari, Ossuriya — Bobiliston podshohlarining ov qilib, hordiq chiqarish, ot chopish va otda sayr qilishga mo‘ljallangan keng yaylovlar va o'rmonzorlarga boy bog'lari ham bo'lgan. Bu bog'larda suv havzalari bo'lib, turli yovvoyi hayvonlar va parrandalar boqilgan.
Sharq xalqlari landshaft me’morchiligi va dizaynining yana bir ajoyib namunasi Qadimgi Iyerusalimdagi shoh Solomon (eramizgacha X asr) saroyi qoshidagi bog‘lardir. Manbalarda keltirilishicha, saroy qoshida ajoyib balzam bog‘i bunyod etilib, unda qimmabaho xushbo'y o'simliklar o'stirilgan. Shohning oromgohlaridan biri ko‘shk (pavilyon) ko'rinishida qurilgan. Uni turli xil daraxtlar va metalldan ishlangan g‘aroyib o‘simliklar bezagan. Daraxt va o‘simliklar saroy devorlarini butunlay yopgan, shohlardagi barglar esa shunchalik go‘zal va nozik ishlanganki, go'yo ular doim yelpinib turgandek ko‘ringan. Ushbu landshaft mc’morchiligining o‘ziga xos bezagi tabiiy jimjimadoiligi va rangi ro'yi bilan kishida ajoyib taassurot qoldirgan.