3-маъруза минераллар ҳАҚида умумий тушунчалар режа

Масалан, магнитли темир тошнинг қаттиқлигини аниқлаш керак бўлсин. Бу минерални дала шпати тирнайди, лекин у дала шпатини тирнамайди, демак, дала шпати магнитли темиртошдан қаттиқ экан. Лекин қаттиқлик шкаласида дала шпатидан аввал келадиган апатит магнитли темиртошни тирнамайди. Шундай килиб, магнитли темиртош қаттиқлик жихатидан апатит билан дала шпати орасида туради, яъни 5,5 га тенг. Далада текшириш практикасида, кўпинча бу минераллар ўрнига "қаттиқлик ўринбосарлари" ишлатилади.






а) б)
4-расм. Қаттиқлиги ҳар хил минераллар:
а – тальк (қаттиқлиги 1);
б – кварц (қаттиқлиги 7).


Такрорлаш учун саволлар:
1. Литосфера нима?
2. Литосфера қандай қисмлардан иборат?
3. Геологик жараёнлар деб нимага айтилади?
4. Эндоген жарнаёнлар қандай жараёнлар?
5. Экзоген жараёнлар қандай жараёнлар?
6. Геологик жараёнлар рельефга қандай таъсир қилади?
7. Минераллар деб нимага айтилади ва қандай ҳосил бўлади?
8. Минералларнинг химиявий таркиби қандай?
9. Минералларнинг физикавий хусусиятлари нималардан иборат?
10. Ф. Моос шкаласи нима?