3-Ma’ruza mavzu: sath va sath o‘lchash asboblari

3-Ma’ruza MAVZU:SATH VA SATH O‘LCHASH ASBOBLARI.

Reja:

1.Sath haqida umumiy tushunchalar.

2.Sath o‘lchashning vizual vositalari.

3.Sath o’lchov asboblarining tavsifi.

Sath haqida umumiy tushunchalar.

• Sath deb texnologik apparatning ishchi muhit – suyuqlik yoki sochiluvchan jism bilan to‘ldirish balandligiga aytiladi.
• Ishchi muhit sathi texnologik parametr hisoblanadi, u haqdagi axborot texnologik apparatning ish rejimini nazorat qilish uchun, ayrim hollarda esa ishlab chiqarish jarayonini boshqarish uchun zarur. Sathni o‘lchash vositalari sath o‘lchagichlari deb ataladi.
• Ishlash xarakteri jihatidan sathni o‘lchagichlar uzluksiz va uzlukli (releli) bo‘ladi. Releli sath o‘lchagichlar moddaning sathi ma’lum balandlikka yetganda ishlay boshlaydi, ular signalizatsiya maqsadida ishlatiladi va sath signalizatori deyiladi.
• Sathni nazorat qilish asboblari shkalali va shkalasiz bo‘ladi. Shkalasiz asboblar, odatda, ikkilamchi asboblar bilan birga ishlaydi, yoki sathning chegarasi haqida mustaqil signal beradi.

O‘lchash diapazoniga ko’ra sath o’lchagichlar

O‘lchash diapazoniga ko’ra sath o’lchagichlar			jadval
Diapazon	O‘lchash chegarasi	Qo‘llanish sohasi
Tor	0 – 450 mm	Avtomatik tartibga solish tizimlarida
Keng	0.5 – 20 m	Tavarlarni hisobga olish operatsiyalarini o‘tkazish uchun

O‘lchanadigan muhitning xarakteri va ishlash prinsipiga ko‘ra sathni o‘lchash asboblari quyidagi guruhlarga bo‘linadi: ko‘rsatish oynasi; qalqovichli; gidrostatik; elektrik (sig‘imli, aktiv qarashliklarning o‘zgarishiga muvofiq va induktivli); radioizotopli; ultratovushli; radioto‘lqinli; termokonduktometrli; vaznli va boshqalar. Shularning ayrimlari bilan tanishib chiqamiz.