3-Lekciya. Tema: оs qurıw principleri Reje

OS nı qurıw printsipleri
Chastota printsipi. Dástúr algoritmlerinde, islew berileteuǵın massivlerde ámel hám shamalardı paydalanıw chastotasına qarap ajıratıwǵa tiykarlanǵan. Kóp márte isletiletuǵın ámel hám maǵlıwmatlarǵa tezrek múrajet qılıwdı táminlew ushın, olardı operativ yadqa jaylastıradı. Bunday múrajettiń tiykarǵı quralı, kóp qatlamlı rejelestiriwdi payda etiw. Uzaq múddetli rejelestiriwge sistema xizmetinıń kem ushıraytın hám uzın ámelleri ajıratılsa, qısqa múddetli rejelestiriwge bolsa kóp isletiletuǵın hám qısqa ámeller ajıratıladı. Sistema dástúrlew orınlanıwın inisializatsiya qıladı yáki úzedi, dinamik tárizde talap qılınatuǵın resurslardı beredi hám qaytıp aladı, eń birinshi náwbette bul resurslar – yad hám protsessor esaplanadı.
Modullilik printsipi. Modul-bul sistemanıń tamamlanǵan elementi bolıp, ol moduller aralıq interfeyske mas ráwishte orınlanǵan. Modul táriypi boyınsha, onı ıqtıyarlı basqasına, mas interfeys bar bolǵanda almastırıw imkanın názerde tutadı. Kóbinshe, ОSnı qurıwda imtiyazǵa iye bolǵan, qayta kiretuǵın hám rinterabil moduller úlken áhmiyetke iye. Imtiyazǵa iye bolǵan moduller imtiyazlı rejimde ámelge asadı, bul rejimde úzilisler sisteması óshiriledı, hám hesh qanday sırtqı hádiyse esabatlar izbe-izligin buza almaydı. Renterabl mosuller orınlanıwdı (ijranı) kóp márte, qaytalanıp úziliwin hám basqa máselelerden qayta iske túsiriwdi kózde tutadı. Bunıń ushın, aralıq esaplawlardı saqlaw hám úzilgen noqattan olarǵa qaytıw táminlenedi. Qayta kiretuǵın moduller kóp márte paralell paydalanıwshını názerde tutadı, biraq úziliwdi názerde tutpaydı. Olar imtiyazlı bloklardan payda bolǵan bolıp, olarǵa qayta múrajet, bul bloklardıń birewinińda tamamlanǵanınan keyin múmkin boladı. Modullilik printsipi, sistemanıń texnologik hám ekspluatatsiya qásiyetlerin sáwlelendiredi. Paydalanıwshınıń maksimal nátiyjeliligi, eger bul printsip OS ǵa da, ámeliy dástúrlerge de apparaturaǵa da tán bolsa.
Funktsional tanlanıw printsipi. Bul printsip, esaplawlar ónimdarlıǵın asırıw maxsetinde, turaqlı ráwishte operativ yadda bolıwı krek bolǵan modullerdi ajıratıwdı názerde tutadı. OS nıń bul bólimi yadro delinedi.
Bir tárepte operativ yadda qansha moduller kóp bolsa, ámeller orınlanıw tezligi sonsha joqarı boladı. Basqa tárepten, yadro iyeleytuǵın yad kólemi júda úlken bolıwı múmkin emes, bolmasam ámeliy máselelerge islew beriw nátiyjesi pás boladı. Yadro óz quramına úzilislerdi basqarıw modulleri, multimáselelikti táminlewshi protsessler arasında basqarıwshı jiberiw modulleri, yaddı bólistiriw modulli hám h.t.lardı aladı.