3-Laboratoriya mashg’uloti. Kimyoviy reaktivlar, turlari va ular bilan ishlash. Kimyoviy reaktivlardan foydalanish

3-Laboratoriya mashg’uloti. Kimyoviy reaktivlar, turlari va ular bilan ishlash. Kimyoviy reaktivlardan foydalanish

Ikki yoki bir necha komponentdan iborat bo‘lgan qattiq yoki suyuq gomogen sistema eritma deyiladi.

Moddalarning eruvchanlik va erituvchi xususiyatiga qarab suvli eritmalar va suvsiz eritmalar bo‘ladi. Suvli eritmalarni tayyorlashda har doim distillangan yoki mineralsizlashtirilgan suv, ba’zan esa bidistillyat, ya’ni ikki marta haydalgan suv ishlatiladi. Eritmalar saqlanadigan idish yaxshilab yuvilgan bo‘lishi, qanday eritma solinganligi, ya’ni uning nomi, konsentratsiyasi va tayyorlangan vaqti idish yorlig‘iga belgilab qo‘yilgan bo‘lishi kerak.
Eritma solingan idishni qopqog‘i bilan yaxshilab berkitib qo‘yish kerak. Har bir eritmaning saqlash usullari mavjud bo‘lib, ular eritma tarkibi va saqlanish muddatiga bog‘liq bo‘ladi. Masalan, kumush nitrat (AgNO₃,) natriy tiosulfat (Na₂S₂O₃), kaliy permanganatni rangsiz idishlarda saqlash mumkin emas, ular jigarrang yoki ustiga to‘q rangli shisha idishlarda qorong‘i joyda saqlanadi. Agar tarkibida oksidlovchi va qaytaruvchi moddalar bo‘lsa tez eskirib qolishi mumkin. (masalan, Mor tuzi). Bunday moddalarni keragida oz-ozdan ishlatish ma’qul.
Eritma yoki erituvchining ma’lum og‘irlik miqdorida yoki ma’lum hajmda erigan moddaning og‘irlik miqdori eritma konsentratsiyasi deyiladi.
Eritmalarning solishtirma og‘irliklari, ko‘pincha, areometrlar yordamida aniqlanadi. Har qanday eritma erigan moddadan yoki erigan turli xil moddalar aralashmasi va erituvchidan, yoxud har xil erituvchilar aralashmasidan hosil bo‘ladi.
Eritmaga o‘tganda o‘zining toza holdagi agregat holatini saqlab qoluvchi moddaga erituvchi deyiladi. Masalan, osh tuzi suvda eriganda, suv erituvchi hisoblanadi (ko‘p miqdorda olingan suyuqlik erituvchi hisoblanadi).
(2-jadval) Laboratoriyada ko‘p ishlatiladigan eritmalar konsentratsiyasi

№	Nomlanishi	Kimyoviy Formulasi	Solishtirma og‘irligi
1.	Konsentrlangan ammiak	NN4ON	0,907
2.	Azot kislota	HNO3	1,40
3.	Sulfat kislota	H2SO4	1,84
4.	Xlorid kislota	HCI	1,18
5.	Sirka kislota	CH3 COOH	1,05