3-курс Биоорганик кимё 4-мавзу Оқсилларнинг тузилиш даражалари

С-охирги -аминокислоталарни аниқлаш

1) Карбонил гурухини қайтариш (уларни эфир ҳолида қайтаришга учратиш афзалроқ). Қайтарувчи сифатида LiAlH4, LiBH4, AlH3 лар ишлатилади:

• 2) Акабори методи (гидрогенолиз) - аминокислоталарнинг гидразин билан реакцияси орқали аниқланади:

• 3) Ферментатив метод. Охирги вақтларда ферментатив метод катта аҳамиятга
• эга бўлмоқда. Бу метод N- ва С-охирги -аминокислота гурухларини аниқлаш билан бир қаторда, занжирдаги -аминокислота қолдиқларининг жойлашиш тартибини аниқлашга ҳам имконият беради.

• Пептид боғи ва унинг фазовий тузилиши
• Оқсилларнинг асосий тузилиши бирлиги пептид боғи ҳисобланади.
• Оқсиллардаги пептид боғлари ҳозирги тасаввурларга асосан амалий жиҳатдан ясси бўлади:

• Оддий шароитда ясси системадан бироз оғиш кузатилади холос (5-10%). Пептид боғи одатда оддий С-N боғидан тахминан 10% га қисқароқ ва «қисман иккиламчи» боғ –С=N- характерига эга.
• С-О боғининг узунлиги 1,24 
• С-N боғининг узунлиги (бирламчи аминларда)1,47 
• С-N боғининг узунлиги (пептидларда)1,32 
• С=N боғининг узунлиги 1,25 

• Яъни, оқсилларда ва пептидларда С-N боғи азот атомининг тақсимланмаган жуфт электронларини карбонил гурухининг -электрон системаси билан ўзаро таъсирлашуви бўйича қисман қисқа (иккиламчи) бўлади «в» ва бу С-N боғи атрофида қийин айланишга олиб келади. Айланиш тўсиғининг энергияси 63-84 кДжмоль ни ташкил қилади.
• Одатда, пептид боғи транс конфигуруцияга эга, яъни транспланардир. Оқсилларда пептид боғи амалий жиҳатдан ҳар доим транс-конфигурацияга эга. Пептид боғининг ясси формада эканлиги кўпгина амалий натижалар орқали исботланган.

• Бу муаммони ўрганишда Полинг ва Кюрилар рентгенструктура анализи методи бўйича қатор моделли ди- ва трипептидларни анализ қилишиб, 1948-1955 йилларда С-N боғини алоҳида табиатини тушунтириб пептид боғининг икки формаси «а» ва «б» орасидаги резонанс кўриниш деб таклиф қилдилар

•