3 I bob boshlang’ich sinf o’quvchilarida xuquqiy tushunchalarni shakllantirishning ilmiy metodologik asoslari

O’zbekuston Respublikasi mustaqillik davrida” mavzuyi:  



 

“Ona  tili”  darslarining o’quv yili boshida o’tiladigan “Istiqlol shodiyonasi 

matni  va  “Istiqlol”  She’rining  mazmun  mohiyati  ochilishi  jaroyonida  o’quv 

qo’llanmaning 4-sahifasidagi matndan foydalanish tavsiya etiladi;  



 

shu  mavzvuning  4-5-  sahifasidagi  O’zbekiston  Respublikasi  ramzlari 

haqidagi  ma’lumotlardan  “O’qish”  darsining  ilk  soatlarida  o’tiladigan 

“O’zbekiston  Respulikasining  Davlat  madhiyasi”,  “o’zbekiston  Respublikasining 

Davlat  bayrog’I”,  “O’zbekiston  Respublikasining  Davlat  gerbi”  matnlarini  o’tish 

jarayonoda foydalanish tavsiya qilinadi.  

43 

 

Bir mavzuni har bir fan tarkibidanechaminutdan o’tish o’qituvchi ixtiyoriga havola 

qilinadi. 

O’qituvchin “Konstitutsiya alifbosi” o’quv qo’llanmasidagi materialni qaysi 

fan  tarkibida  o’tilganligiga  qarab  mavzu  yuzasidan  o’quvchilar  bilan  savollarga 

javob  berishni,  topshiriqlarni  bjarishni  tashkil  qilishni  va  uy  vazufalarini  nazorat 

qilishni o’sha fan darslarida amalga oshirishi maqsadga muvifiq.  

Darslarni  o’tish  jarayonida  o’qituvchi  ta’lim,  tarbiya  va  o’quvchilarning  fikrlash 

qobiliyatlarini rivojlantirish kabi o’zaro uzviy bog’liq vazifalarni amalga oshirishi 

lozim.  Buning  uchun  o’quv  materialini  berishishdagi  turli-tuman  yondashuv  va 

metodlardan  foydalanish  lozim.  Konstitutsiya  asoslarini  o’rganish  jarayonida 

quviyidagi metodlarini qo’llash mumkin:  

1.  Rasm yoki suratga qarab ishlash.  

2.  “Tarixga sayohat” ruknida hikoya.  

3.  O’zini amaliy vaziyatlar ishtirokchisi sifatida tasavvur qilish.  

4.  Muammoli vaziyatlarni tashkil qilish va muammoli vazifalarni qo’yish.  

5.  O’tilgan  materiallarni  chuqur  bilish  va  esda  tutish  uchun  o’rganilgan 

materiallarni muntazam takrorlash zarur bo’ladi.  

  

Bilimlarni  nazorat  qilinishi  uchun  o’quvchilar  doimo  tayyor  bo’lishlari 

kerak. Buning uchun quyidagi usullarni muntazam qo’llash o’quvchilarning keyin 

darsga alohida tayyorgarlik bilan kelishlariga zamin yaratadi:  

1.  O’quvchilarni savollarga atroflicha javob berish uchun doskaga chiqarish.  

2.  Joyida turib qisqa savollarga qisqa javob berish.  

3.  O’quvchilar javoblarini to’g’rilash va to’ldirish.  

4.  Oldindan berilgan savollar yuzasidan qisqa ma’lumot berish.  

5.  Darsni  tashkil  qilishning  interfaol  metodlarini  keng  ravishda  qo’llash  o’z 

samarasini beradi. 

O’rgatuvchi  o’yinlar  ijodiy  topshiriq  va  kichik  guruhlarda  ishlash  kabi  dars 

samarasini  oshirishning  va  darsni  qiziqarli  qilib  tashkil  qilishning  asosiy 

44 

 

metodlaridan  biri  hisoblanadi.  O’quvchilarga  rol  berish  bilan,  ularga  o’zlarini 

boshqa  shaxs  sifatida  tasavvur  qilishlariga  imkoniyat  yaratiladi.  Bu  o’yinlar 

yordamida o’quvchilada tasavvur xislatlari oshiriladi, vaziyatga o’z munosabatini 

bildirish  imkoniyati  beriladi,  amaliyotda  sodda  huquqiy  muammani  hal  qilish 

malakalari hosil qilinadi, o’zgalarga rahm- shafqat, ularning huquqlarini e’zozlash 

hislari uyg’otiladi.