“3 d texnologiyalar” fanidan O’quv qo’llanma

a) 3d-chiziqli polyarizatsiyali ko’zoynaklar 
rasmlar va filmlarni tasvirini yordamchi 
qurilma bilan birgalikda anaglifdan tashqari barcha formatlarni 3d televizor va 3d 
monitorlarda ko’rish mumkin. IMAX 3D texnologiyasi qo’llanilgan barcha 
kinoteatrlarda qo’llaniladi. 
b) 3d-aylana polyarizatsiyali ko’zoynaklar 
agar ulardan lcd displayli planshet 
ekraniga qarasak uning to’rt to’lqinli pastinkasidagi tasvirni bir filtr o’tkazsa ushbu 
tasvirni, ikkinchisi o’tkazmaydi. Fotografiyalar va filmlarni tasvirini yordamchi 
qurilma bilan birgalikda anaglifdan tashqari barcha formatlarni 3d televizor va 3d 
monitorlarda ko’rish mumkin. Shu bilan birgalikda RealD 3D texnologiyasi bilan 
ta’minlangan kinoteatrlarda qo’llaniladi. 
3. Anaglifli ko’zoynaklar 
 
21-rasm. Anaglifli ko’zoynak 
 
Ikki xil rangli anaglif ko’zoynaklari: qizil va ko’k filtrlar metodi ranglarni qizil 
va ko’k rangdan kelib chiqqan holda ikki rangning hiyol tutashishi bilan tasvirni 

---

34 
ajratadi. Shu tartibda tomoshabin har bir ko’zi uchun alohida tasvirni ko’k va qizil 
linzali ko’zoynaklardan qabul qila oladi. Buning sharofati bilan stereoeffekt namoyon 
bo’ladi. Faqat anaglif formatdagi film va tasvirlarni tomosha qilishga mo’ljallangan. 
 
22-rasm. Anaglifli ko’zoynak 
 
Dolby 3D ning superanaglifli ko’zoynaklari, har bir linza uchun uchtadan filtrdan 
foydalanadi. Ko’rinib turibdiki linzalar uchun biroz farqli ranglar uzatilishi 
qo’llanilgan.Anaglifning zamonaviy turdoshi biroz interferension bo’lgan filtrlardan 
foydalangan, bir rangli filtrlarga nisbatan kamroq bo’yalishli tasvirlarni chiqarib bera 
oladi. Bunday ko’zoynaklar Dolby 3D Digital Cinema Texnologiyasida ishlovchi 
kinoteatrlarda ishlatiladi. 
4. Shaffof 3d ko’zoynaklar 
3d tasvirni hosil qilish uchun oynali rakurslar orqali, ko’zoynakning 
shishalarining egmasining burilishlari orqali sozlanadi. Ikki juft oynalar ikki ko’z 
tasvirini bitta ixtiyoriy monitorda birlashtiradi. Faqat gorizontal parallel stereojuftlar 
formatida film va tasvirlarni ko’rish uchun mo’ljallangan.