|
2. “Ko‘chmas mulkni baholash” fanidan
Ikkinchi blok savollariga talabaning bakalavriat o‘quv rejasida taxsil olgan
“Ko‘chmas mulkni baholash”
kursida o‘tilgan mavzular doiraida savollar
kiritilgan. Jumladan, Baholash tushunchasi. Baho turlari. Baho, qiymat va
xarajatlar. Qiymat turlari. Bozor baholari asosida baholash konsepsiyasi. Mulkni
baholash maqsadlari. Bozor iqtisodiyoti sharoitida ko‘chmas mulkni baholash
maqsadi. Ko‘chmas mulkni baholash vazifalari va ahamiyati. Baholashning aniq
maqsadiga ko‘ra mulkni baholashning asoslangan ba’zasini tanlash. Mulkni
baholashning tamoyillari. Mulkdan eng samarali va maqbul foydalanish prinsiplari.
Ob’ekt xarakteristikasi va bahoni shakllantiruvchi omil sifatida uning faoliyatini
ta’minlovchi ko‘rsatkichlari hamda xarajatlar turlarini aniqlash. Baholashning
asosiy bosqichlari va jarayonlari. Ma’lumotlarni yig‘ish va qayta ishlash. Bozor
narxlarini tahlil qilish. Baholash to‘g‘risidagi hisobotni tayyorlash. Ko‘chmas mulk
bozorini aniqlash. Er va uning sifati. Ko‘chmas mulk bozori umumiy
xarakteristikasi. Ko‘chmas mulk bozori strukturasi va sigmentlarga bo‘linishi.
Bahoni shakllantirishda bozor, iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy ko‘rsatkichlar ta’siri.
Ko‘chmas mulk bozorining hajmi. «Davlat tasarrufidan chiqarish va
xususiylashtirish to‘g‘risida» gi Qonuni. Er kodeksi. “Davlat er kadastri
191
to‘g‘risida”gi Qonun. «Baholash faoliyati to‘g‘risida» gi Qonun. Ko‘chmas mulkni
baholash andozalarining yangi tizimini yaratish uchun asosiy shart-sharoitlar va
talablar. Ko‘chmas mulkni baholash sohasidagi qonuniy asoslar. Ko‘chmas mulkni
baholashning me’yoriy-texnik asoslari. Ko‘chmas mulkni baholashning milliy
andozalari. Bino va inshootlarning konstruktiv tuzilishi to‘g‘risida asosiy
tushunchalar. Binoni ko‘tarib turuvchi va chegaralovchi elementlari.Tashqi va
ichki bezak elementlari. Binolarning ob’yom (hajm) - reja ko‘rsatkichlari
to‘g‘risida tushuncha. Eskirish yig‘indisini aniqlash uchun asos sifatida binoning
texnik (jismoniy), funksional, iqtisodiy, ekologik talablari darajasi. Ko‘chmas
mulkning bozor narxini aniqlashning xarajat usuli. Baholashning xarajatli usullari.
Balans qiymati usuli. O‘rindoshlik usuli. Tugatish qiymati usuli. Tiklash usuli.
Qurilish xarajatlarini aniqlash. Ko‘chmas mulkning umumiy qiymatini aniqlash.
Qurilish qiymati tarkibi. Bevosita (to‘g‘ri xarajatlar) chiqimlar. Bilvosita sarf-
xarajatlar. Tadbirkor foydasi. Qurilishni loyihalashtirishda qurilish qiymatining
tarkibi. Ko‘chmas mulk qiymatini aniqlash usullari. Qiyosiy birliklar usuli.
Qiymatning yaxlitlangan elementli umumlashtirilgan ko‘rsatkichlari usuli. Birlik
narxlar usuli. YAxshilanishlar emirilishini aniqlash usuli. Binoning jismoniy
emirilishi. Vazifaviy emirilishni aniqlash. Tashqi (iqtisodiy) emirilish. Xarajat
usulining chegaralanganligi. Kelishuvlarni qiyoslash usuli. Sotuvlarni qiyoslash
usulini qo‘llash tartibi. Qiyoslash birliklarini tanlash. Qiyoslashning tarkibiy
qismlarini tanlash. Qiyoslash tarkibiy qismlarining tahlili va tuzatilishi. Ko‘chmas
mulkga egalik kilish xuquklari. Moliyalashtirish shartlari. Sotuv shartlari. Bozor
ahvoli. Joylashish o‘rni. Jismoniy xususiyatlar. Iqtisodiy xususiyatlar. Foydalanish.
Ko‘chmas mulkka bog‘liq bo‘lmagan qiymat komponentlari.Tuzatishlarni bajarish
texnikasi. Tuzatishlar tartibi. Daromadlarni qiyoslash usuli. Pullarning vaqt
mobaynida noteng qiymati. Oddiy foizlarning ortib borishi. Murakkab foizlarning
ortib borishi. Reversiyaning joriy qiymatini hisoblash (diskontlash). Annuitetning
joriy qiymati. Pul birligini amortizasiyalash uchun to‘lov. Annuitetning kelgusi
qiymati. O‘rnini qoplash fondining omili. Murakkab foizning oltita amali.
Ko‘chmas mulkni baholashning daromadli usuli. Daromadni kapitallashtirish.
Kelgusi daromadlarni diskontlash. Tavakkalsiz qo‘yilma ta’rifi. Ko‘chmas mulk
ob’ekti uchun investisiyalar tavakkali. Likvidlik uchun tuzatish. Daromadlar va
xarajatlar. Ijara to‘lovi (mol-mulkdan foydalanish uchun to‘lov). Reversiya.
Daromadli usulning cheklanganligi. Erni baholash usullari. Baholash ob’ekti
sifatida er maydonining xususiyati. Er maydonini baholashda xarajatlar usulida
yondashish. Er maydonini baholashda daromadlar usulida yondashish. Er
maydonini baholashda taqqoslama yondashish. Erni yoppasiga baholash va qishloq
xo‘jaligida foydalaniladigan erni baholashning o‘ziga xos xususiyatlari.
192
Do'stlaringiz bilan baham: |
