3. 1-mavzu. Merkantilizm iqtisodiy ta’limotining mohiyati va ahamiyati

3.1-mavzu. MERKANTILIZM IQTISODIY TA’LIMOTINING MOHIYATI VA AHAMIYATI
1

• Merkantilizm vujudga kelishining ijtimoiy-iqtisodiy asoslari

2

• Merkantilizm iqtisodiy ta'limotining mohiyati

3

• Merkantilizm iqtisodiy ta'limotining tarixiy taqdiri

4

• Merkantilizm va hozirgi zamon

Reja:
Zar qadrini zargar bilar. (Maqol)

Avvalgi davrdagi iqtisodiy g`oyalarda natural xo`jalik munosabatlariga oid fikrlar ustunlik qilgan.

Avvalgi davrdagi iqtisodiy g`oyalarda natural xo`jalik munosabatlariga oid fikrlar ustunlik qilgan.

Yangi bozor munosabatlari shakllanishi tufayli, shunga oid iqtisodiy ta'limot paydo bo`ldi, bu merkantilizm ta'limotidir.

Lug’aviy ma'nosiga ko`ra, "Merkantilizm" so`zi italyancha so’z bo`lib, savdogar mazmuniga ega.

Lug’aviy ma'nosiga ko`ra, "Merkantilizm" so`zi italyancha so’z bo`lib, savdogar mazmuniga ega.

"Merkantilizm" iborasi birinchi bo`lib Adam Smitning asarlarida o`z ifodasini topdi.
Tomas Mann
(1571-1641)
U Makedoniya podshosi Filipp Makedonskiyning "Kuch natija bermagan joyda pulni ishga solish kerak", degan iborasini yaxshi ko`rgan.

• Tovar chiqarish miqdori (eksport), uni kiritish (import) dan ortiq bo`lishi zarur.
• Ishlab chiqarishni rivojlantirish savdoni kengaytirish vositasidir.

Rivojlangan merkantilizm ta'limotida boylik savdo-sotiq sohasida savdo balansi asosida yuzaga kelgan, imkoni boricha ko`proq eksport qilish va mumkin qadar kamroq import qilish g`oyasi ilgari surilgan.
Merkantilizmning ayrim mamlakatlardagi ko`rinishi milliy xususiyat kasb etgan, ayniqsa Fransiyada kolbertizm, Germaniyada kameralistika shakllari yaxshi ma'lum.
Илк меркантилизм
Мамлакатдан олтин ва кумушларнинг оқиб чиқишига йўл қўймаслик
Экспорт қилинадиган товарларга максимум юқори жарима
Товарлар импортини чеклаш
V.Stafford (Angliya) G.Skaruffi (Italiya)
Меркантилизм иқтисодий таълимотлар тарихи
АСОСЧИЛАРИ
Асосчилар;
В. Стаффорд ( 1554-1612 )
Г. Скаруффе ( 1519-1584 )
Т. Манн ( 1571-1641)
Жон Ло ( 1671-1729 )
А. Монкретен ( 1575 – 1671 )