3- mavzu: Traktor va avtomobillarni yurish qismi, boshqarish mexanizmlari va ish jihozlari Reja

 
3.4- rasm. Zanjirli 
va g’ildirakli traktor
yurish 
qismining 
tuproqqa tegib turgan 
yuzasini o’lChamlari
Traktor g’ildiragining shinasi yoki zanjirini (lentasini) tuproqqa tegib turgan 
yuzasining eni qanChalik keng bo’lsa, mos ravishda, uning tuproqqa ko’rsatadigan 
bosimi shunChalik kam bo’ladi, xuddi shunday tuproqning yuza ziChlanishi ham 
sayoz bo’ladi. 
CHuqur ziChlanish tuproqning 15 smdan 77 smgacha bo’lgan qatlamidagi 
ziChlanish bo’lib, u asosan traktor va qishloq xo’jalik mashinasining g’ildiraklarini 
o’qlariga tushgan yuklama (og’irligi) (4,4-rasm) natijasida
 
vujudga keladi.O’qqa 
tushadigan yuklama g’ildirakli traktorlarda Shinaning tuproqqa tegib turgan yuzasi 
kam bo’lganligi uchun uning miqdori juda yuqori bo’ladi. 
 
Traktor shataksirash idagi ziChlanish, uning g’ildirakli 
yoki zanjirli (lentali) yurish qismini shataksirash i 
(sirpanishi) oqibatida tuproqqa qo’shimCha bosim hosil 
qilishi natijasida hosil bo’ladi va tuproqning yuqori 
qatlamini surilishi hamda donadorligini buzilishiga (1.23-
rasm) olib keladi
 
 
 
3.5-rasm. 
Traktor 
yurish 
qismining 
tuproqning 
Chuqur 
ziChlanishiga 
ta’siri 
 
 

---

 
3.5-rasm. 
Traktor yurish qismi 
shataksirash 
ining 
tuproq ziChlanishiga 
ta’siri. 
 
G’ildiraklar orasidagi tuproq ziChlanishi ikki yoki uchta qo’sh 
shinalarning yon tomonlarini qattiqligi hisobiga vujutga kelgan va yon 
tomoniga ma’lum burChak ostida ta’sir etuvChi bosim natijasida vujudga