3- лаборатория иши Мавзу: Суюқликларнинг насадка ва тешиклардан окиши

2. Ишнинг мақсади:

1. Идишдаги сахҳ ўзгарувчан бўлганда суюқликнинг оқиб чиқиш вақтини назарий ва амалий аниқлаш, уларни таққослаш.

2. Идишдаги сатх ўзгармас бўлганда оқиб чиққан суюқлик сарфини аниқлаш.
3. Тажриба қурилмаси

Шахар сув тармоғидан қувур орқали 1-идишга сув келади. Бу сувнинг сарфи 3- вентиль орқали созланади. Идишнинг ён томонида 5-кўриш шишаси, тагида эса учта ҳар хил диаметрли 2-тешиклар бор (2.2-расм).

2.2-расм. Тажриба қурилмаси:
1-идиш; 2-хар хил ўлчамли тешиклар; 3-вентил; 4-оқиш қувури; 5-кўриш шишаси; 6-ўлчагич идиш.
Иш икки қисмдан иборат бўлиб, 1-қисмда 1-идиш ичидаги суюқлик сатхи ўзгарувчан бўлади. Ҳар сафар тажрибани бошлашдан олдин 1-идиш ихтиёрий баландликкача сувга тўлдирилади ва шундан кейин 3-вентиль ёпилади.
Ишнинг иккинчи қисмида суюқлик сатхи ҳам ўзгармас, ҳам ўзгарувчан бўлган ҳоллар учун суюқликнинг сарф коэффициенти топилади. Идишдаги сувнинг сатҳини бир хил тутиб туриш учун 4-оқиш қувури ўрнатилган бўлиб ортиқча сув шу қувурдан чиқиб кетади. Ишни бажариш давомида 3-вентиль очиқ туради. Тешикдан оқиб тушган сувнинг сарфи 6-ўлчагич идиш ёрдамида аниқланади. Ишнинг иккинчи қисмини бажаришда 1-идиш тагидаги тешикларнинг фақат биттасидан (энг каттасидан) фойдаланилади. Бунда идиш таги текис бўлган, хамда тешикка насадка (қувур бўлаги) ўрнатилган холлар учун сарф коэффициенти топилади. Шунинг учун тажриба қурилмасида 1-идиш тагидаги энг катта тешикка насадка ўрнатиш ва чиқариб олиш кўзда тутилган.


1-қисм
4. Ишни бажариш тартиби
Ишнинг биринчи қисмида 3-вентиль очилиб, 1-идиш ихтиёрий Н₁ сатхигача сувга тўлдирилади. Бунда идиш тагидаги тешиклар ёпиқ бўлиши керақ Танланган Н₁ баландлик дафтарга қайд қилиб қўйилади. Шундан кейин 1-идиш тагидаги тешиклардан бири очилади ва айни пайтда секунд ўлчагич юритилади. Сув бироз оққандан кейин тешик зудлик билан ёпилади ва секунд ўлчагич ҳам тўхтатилади. Сувнинг идишдаги кейинги Н₂ сатхи, ҳамда секунд ўлчагичнинг кўрсатиши дафтарга ёзилади. Тажрибани ҳар қайси тешик учун камида икки марта такрорлаш керақ
Ҳамма ўлчашлар тугатилгандан кейин ҳисобот тузишга киришилади.