3 – amaliy mashg’ulot mavzusi: Dori-darmonlarning qo’llanilishi Reja

Ichki yoki enteral usullarga kiradi:

• 
  - Per os (og’iz orqali)
  
• 
  - Sub lingua (til ostiga)
  
• 
  - Trans buсса (lunjga)
  
• 
  -  Pеr rectum (to’g’ri ichak orqali)
  

Dori moddalarini qo’llashning tashqi usullari asosan mahalliy ta’sir etish uchun foydalaniladi. Tashqi usuldan teri orqali foydalanilayotganda teri qoplamlari shikastlanmagan bo’lishi kerak. Terida preparatlar teri osti yog’ bezlarining chiqarish yo’llari va tuklarning follikulalari orqali so’riladi.
Dori moddalarni teri qatlamlarida qo’llash:
Teriga quyidagi shakldagi dori moddalar qo’llaniladi: malham, emulsiya, eritma, kukun, damlama kabilar. Teri qatlamlariga dori moddalarini qo’llashning bir necha turlari bor. Bulardan:
Surish teri kasalliklarida keng qo’llaniladi. Dori moddasiga namlangan paxtali sharcha yordamida vertikal yo’nalishda teri qatlamiga suriladi.
Ishqalash turida eritma va malhamlardan foydalaniladi. Kerakli miqdorda dori moddasidan olib teriga aylanma harakatlar bilan shimilib ketguncha ishqalanadi.
Kukun purkash teri qoplamlarining bichilishida, ko’p terlash holatlarida teri burmalariga purkaladi.
Eslatma: dori moddalari har doim toza teriga aseptika qoidalariga rioya qilgan holda qo’llarni yuvib, toza jihozlar qo’llash lozim. Dezinfeksiya yoki reflektor ta’sir ko’rsatish uchun teriga 70%li spirt yoki yodning 5%li spirtdagi eritmasi suriladi. Bu eritmalarini surish uchun toza paxtali tampon o’raglan tayoqchalardan foydalaniladi.

• 
  Plastirlarni qo‘llash.
  

Plastir faqatgina bog‘lashlar, igna va boshqa moslamalarni mahkam qilish uchungina emas, balki davolash maqsadida dori sifatida ham ishlatiladi.

• 
  Ko’z konyuktivasiga dori moddalarini mahalliy qo’llash.
  

Ko’z konyuktivasining yallig’lanish holatlarida dori moddalarining tomchi va malham turlaridan foydalaniladi. Mahalliy ta’sir ko’rsatish maqsadida qo’llaniladi. Ko’z shilliq qavati juda nozik bo’lib dori moddalar tez so’riladi. Shu sababli shifokor to’rsatmasiga ko’ra tomchi va mazlardan foydalanish maqsadga muvofiq. Ko’z tomchilari pipetkalar yordamida tomiziladi. Buning uchun ko’zning pastki qovog’i pastga tortilib, ko’zning tashqi burchagiga tomiziladi. Chunki shunda konyuktivaga bir xilda taqsimlanadi. Ko’z mazlari pastki qovog’ining tashqi burchagidan suriladi. Tomchilar boshni biroz orqaga egib, galma-galdan burun teshiklariga kerakli miqdorda tomiziladi. Shifokor ko’rsatmasiga ko’ra.

•