29-mavzu. Tashqi qurilmalarning turlari va vazifalari. Tashqi xotira qurilmalari. Tarmoq adapteri, strimmer

Grafik shakllarni qayta ishlanishi.
Kompyuterda 3 o’lchamli obyektlar ko’plab kichkina ko’pburchaklardan (asosan uchburchaklardan) tashkil topgan yuzada hosil qilinadi. Obyektlarning proyeksiya va perspektiva sini aniqlashda tasvirning turli qismlarini ifodalovchi uchburchaklarning joylashuvini hisob-kitob qilish kerak. Keyin, turli murakkab algoritmlar bilan har bir uchburchakning rangi va soyasi aniqlanadi. Bunda yorug’lik manbaining qaysi tomondan tushib turganligi, uni turli yuzalarda qanday akslanish kabi ko’rsatkichlar alohida et’tiborga olinadi. Bu jarayonda muhim jihatlardan yana biri yuzalarni aniqlashtirishdir. Masalan g’isht devorning yuzasi yoki yog’ochning yuzasi kabi. Buning uchun teksel (texel) lar ishlatiladi. Yuzaga tegishli uchburchaklar teksellar bilan to’ldiriladi va o’lchamli ko’rinish hosil bo’ladi. Tasvirning ko’rinmaydigan qismlari kesib tashlash (clipping) bilan o’chiriladi. Tasvirning ranglari va tiniqligini qayta ishlash sampling (sampling) deyiladi. Ana shu barcha jarayonlarning barchasini bajarib, uni ekranga foydalanuvchi ko’rishi uchun uzatish jarayoni esa vizualizatsiya (rendering) deyiladi.

Harakatli tasvirlarda bu hisob-kitoblar soniyasiga 20, 30, 40 marta bajariladi. Bu ko’rsatkich kadr chastotasi deyiladi. Yuqoridagi amallarni grafik plata bajara olishi uning T&L (Transformations and Lihting – o’zgartirish va yoritish) koeffitsienti bilan o’lchanadi. T&L koeffitsienti bir sekundda videokarta nechta uchburchakni proyeksiyalash, akslanish, yoritish, sampling qilishini belgilovchi ko’rsatkichdir. Hozirgi holatda o’rtacha T&L=10…30 mln uchburchak/sekundga teng.

Quyida RADEON VE (ATI Group firmasi) va GeForce 2MX (nVidia firmasi) ning grafik platalari xarakteristikalari keltirilgan