29-mavzu. Tashqi qurilmalarning turlari va vazifalari. Tashqi xotira qurilmalari. Tarmoq adapteri, strimmer

Modulyatsiya va demodulyatsiya

Ma’lumki, elentron sxemalarda bit elektr signali bilan kodlanadi. (tok bor bo’lsa=1, tok yo’q bo’lsa=0). Bunday signallarni uzatish kanallari tor polosali deyiladi. Buning alternativ varianti signalni modulyatsiyalashdir. Sinusoidal mudolyatsiyalashda keng polosali kanallar ishlatiladi. Modulyatsiyaning turlari ko’p: chastotlai modulyatsiya (Frequency Modulation, FM), fazali modulyatsiya (Phase Modulation, PM), amplitudali modulyatsiya (Amplitude Modulation -AM), kvadrat amplitudali modulyatsiya (Quadrature Amplitude Modulation).

Ma’lumotlarni uzatishda signal parametrlari sakrovchan o’zgaradi. Bunday modulyatsitsiya usuli manipulyatsiya (keing) deyiladi. Yuqoridagilarga mos ravishda chastotali manipulyatsiya (Frequency-Shift Keying), fazali manipulyatsiya (Phase-Shift Keying) va h.k manipulyatsiyalar mavjud.

Bir taktda uzatiladigan signal konfiguratsiyasi simvol deyiladi. Chastotali modulyatsiyada ikkita simvol ishlatiladi. Ular f₁ va f₂ sinusoidal signallar bilan ifodalanadi. Kvadrat modulyatsiyada to’rtta simvol qo’llaniladi. Signal amplitudasi va fazasi bilan aniqlanadi. Bir sekundda uzatiladigan simvollar soni bod (baud) deyiladi. Uni bir sekunddagi signal holati o’zgarishlari soni bilan ham xarakterlash mumkin. Ikkili modulyatsiya sxemasi yoki, chastotali modulyatsiya ishlatilgandagina bir sekundda uzatiladigan bitlar soni va bodlar soni teng bo’ladi. Kvadrat modulyatsiyada bitli uzatish bodli uzatishdan ikki barobar katta, chunki bir simvol ikki bitga ega bo’ladi. 8, 16 modulyatsiya sxemalari ham mavjud. Masalan 16 modulyatsiya sxemasida bit bitni kodlash uchun 4 bit zarur, bitli uzatish tezligi esa bodlinikidan 4 baobar yuqori bo’ladi.

Quyidagi rasmda kommunikatsion kanal oxirida modem (MO dulyator- DEM odulyator) bo’lib, signal o’zgartirishni bajaradi.