28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari



Download 2,66 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/283
Sana02.01.2022
Hajmi2,66 Mb.
#310711
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   283
Bog'liq
buxgalteriya hisobi fanidan

 
 
MAVZU-5  SINTETIK VA ANALITIK SCHYOTLAR VA ULARNING 
BOG’LIQLIGI  
(ma’ruza – 2 soat) 
 
REJA: 
1.
 
Sintetik va analitik schyotlar haqida tushuncha. 
2.
 
Sintetik va analitik hisob, ularning o’zaro bog’liqligi. 
3.
 
Sintetik va analitik hisob haqida tushuncha. 
 
Mavzuning maqsadi: 
Sintetik va analitik schyotlar, sintetik va analitik 
hisob, ularning o’zaro bog’liqligi, sintetik va analitik hisob haqida tushuncha 
hosil qilish. 


 
25 
Tayanch  iboralar:
  Sintetik,  analitik,  umumlashgan,  aniqlashtirilgan, 
pul,  natura  va  mehnat  o’lchovi  ko’rsatkichlari,  sintetik  va  analitik 
schyotlarning bog’lanishi.  
 
 
Buxgalteriya  hisobining  schyotlar  tizimi  usuli  yordamida  korxonalar 
xo’jalik  mablag’’larining  holati,  shu  mablag’’larning  paydo  bo’lish 
manbalari,  shuningdek,  xo’jalik  mablag’’larining  xo’jalik  jarayonidagi 
xarakatlari  tezlikda  umumlashtirilib  hisobga  olib 
boriladi.
 
 YUqorida 
keltirilgan  misollardan  ko’rinib 
turibdiki,  xo’jalik  operatsiyalari  schyotlarda 
umumlashgan  xolda  pul  ko’rsatkichida  aks 
ettiriladi.  Masalan,  “  Materiallar”  schyotida 
korxonadagi  jami  xom  ashyo  va  materiallarning 
harakati,  “Asosiy  ishlab  chiqarish”  schyotida  hamma  xarajatlar  va  olingan 
mahsulotlarning  harakati,  shuningdek,  “Xodimlar  bilan    mexnatga  xaq 
to’lash  bo’yicha  hisob-kitoblar”  schyotida  korxonadagi  xamma  ishchi  va 
xizmatchilarga  ish  xaqi  yuzasidan  qilinadigan  hisob  -kitolar  harakati  va 
hokazolar  umumlashtirilib  aks  ettirilganligi  aniqlandi.Lekin  korxonalarning 
mablag’’larini  but  holida  saqlashni  ta’minotlash  va  samarali  foydalanish 
ustidan  nazorat  o’rnatish  uchun  ularning  har  bir  turi  to’g’risida  batafsil 
maolumotlar  ham  bo’lishi  zarurdir.  CHunki  “Asosiy  ishlab  chiqarish” 
schyotida  umuman  sarflangan  harajatlar  vaolingan  mahsulotlar  haqidagi 
maolumotlar  bilan  birga  maolum  bir  vaqtga  xarajatlarning  har  bir  turi 
(masalan,  ish  haqi,  material,  amortizatsiya  va  hokazolar),  shu  bilan  birga 
ishlab  chiqarilayotgan  mahsulotlarning  har  biri  bo’yicha  (masalan, 
mashinasozlik  zavodida  bo’lsa  ayrim  turdagi  stanoklar,  mashinalar  va 
hokazolarning)  xarajatlar  summasi  va  turlari  bo’yicha  tafsilot  bilan 
aniqlangan ko’rsatkichlar ham bo’lishi kerak. “Xodimlar bilan mehnatga haq 
to’lash  bo’yicha  hisob-kitoblar”  schyotida  korxonaning  maolum  bir  davrga 
ishchi  va  xizmatchilardan  bo’lgan  umumiy  qarz  summasi  ko’rinib  turishi 
bilan  birga  har  bir  ishchi  va  xizmatchinig  qarz  summasi  yuzasidan 
qilinadigan  hisob-kitoblar  maolumoti  ham  bo’lishi  kerak.      SHuningdek, 
“Xodimlar  bilan  mehnatga haq  to’lash  bo’yicha  hisob-kitoblar”  schyotining 
debet va kredit oboroti umumiy summasi to’g’risidagi maolumot bilan birga 
har  bir  ishchi  va  xizmatchiga  qancha  summa  hisoblanagan  va  shundan 
qnchasi berilganligi to’g’risidagi maolumot ham zarurdir. 
SHunga  o’xshash  hamma  schyotlarda  ham  umumiy  ko’rsatkichlar 
bilan  birga  tafsiloti  bilan  aniqlangan  ko’rsatkichlar  bo’lishi  lozimdir. 
SHuning  uchun  ham  buxgalteriya  hisobida  oboektlar  bo’yicha  va  ayrim 
turlari bo’yicha  maolumotlarni  hisobga oladigan schyotlardan foydalanishga 
zaruriyat tug’iladi. SHunga mos holda ikki hildagi schyot, yaoni sintetik va 
analitik schyotlar buxgalteriya hisobida qo’llaniladi. 
 
Xo’jalik  mablag’’lari  va  ular  manbaalarining  harakatini  hisobga 
oladigan  xo’jalik  operatsiyalari  haqida  umumlashgan  maolumotlarni  faqat 
pul  ko’rsatkichida  hisobga  oladigan  schyotlar  sintetik  (birinchi  tartibli) 

Download 2,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   283




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish